Agustin Hipona

Clasificado en Filosofía y ética

Escrito el en vasco con un tamaño de 12,8 KB

Agustin Hiponakoa:Bizitza eta idazlanak: Tagaste hirian jaio, 354.urtean,aita paganoa zen, kristaua zen eta bere seme,Agustin irakatsi.Kristau izateari utzi zion, baina geroago baina berriro besarkatu zuen kristau-fedea.Beti ez kristaua, kristau utzi,gero besarkatu kristau fedea.Cartagora joan erretorika ikastera, Zizeronen Hortensius lana irakurri, arazo filosofikoak:manikeo bihurtu.manikeismoa:gaitzaren.Agustinen pentsaera oinarri platonikoak,baina desberdintasunak ere daude artean.Arrazoia,fedea ados egotea nahi=filosofia,teologia elkartzen zituen.Obrak:Aitorkizunak, De liberi arbitrio, De vita beata, Jainkoaren Hiria.Testuinguru historikoa eta politikoa:Erromaren gainbeheraren epea zen Agustinakoa.Teodisio hiltzean,bi semeak gobernatzen hasi zuten gobernua.Erromak gainbeheran,mundu osoan eragin,Agustin Civitas Dei liburua egin zuen.Testuinguru kulturala eta filosofikoa:Manikeismoa arima jainkoarena eta gorputza deabruarena zela aldarrikatzen zuen sekta dualista izan zen.Ongia eta gaizkiaren arteko betiereko borrokan sinisten zuten manikeoek.Gnostizismoakkrisi handi bat sortu zuten kristautasunean. Elizaren Gurasoek, fedea guztientzat dela esan zuten, kristautasunaren unibertsaltasuna denentzat izatea esan zuten. Orduan,Erlijio sinplea mundua guztientzat ulergarria antolatu zuten.Baina gnostizismoak erlijioa gutxientzat zela esaten zuten,jakintza intelektuala zelako.Ondorioz gnostizismoek Elizaren kontrakoa pentsatzen eta egiten zuten.

Eskolak:Platonismoa inportanteena.Agustin neoplatonistazen=>K.o. III. Mendean,platondar izaera duen filosofia joerari deitzen zaio,ideia erlijioso-mistikoak batzen dituen sistema da.Aristotelismoa:Erromatar Inperioan Aristotelesen sintesiak.Epikureismoa:K.a. 341-270.Epikuro Samosen jaio.Jainkoarengan beldurrik ez, Jainkoa hain perfektua,ez gizakiez arduratzen.Ez beldurrik heriotzari,ez da sentitzen.Idei politikoak: ez dute beharra politikan parte hartzea gizaki jakintsuek, hauek autarkia lortzea saiatu,honen bidez ataraxia.Moralak:zoriontasuna lortzea morala nahi du.Giza bizitza ziontasunera bideratu behar da,plazera,zhuhurrean datza.Estoizismoa:K.a. 336-264,Zezon Zitiokoak.Politikoak:askatasun pertsonala bilatu,politikan parte hartu.gizakiek politikariak.Moralak:eudemonian oinarritzen,zoriontasuna bertutearen etengabeko jardueretan, buruaskitasunean eta autokontrolean oinarri=>ez plazerean.Morala:naturaren arabera bizitzea,arrazoiaren arabera,naturala arrazoizkoa delako.

Plotino:K.o. 205-270,Likopolis jaio.Obra:Enneada.Jainkoa gauza guztien gainetik jartzen du.Pentsamenduaz:mundu arima,jaitsiera prozesua:gauza materialak.Errealitatea nola sor?Jariotasuna:jainkoa eratu,kreazionismoa:ezerezetik eratu,jainkoa eta beste izakien arteko desberdintasuna azpimarratu.Jainkoa:jariotuaren beharrezkotasuna azpimarratu;Izakiek:kontingenteak,Jainkoaren zoriontasuna igo,beraien zoriontasuna=>epistrofe deitzen.

Patristika:Elizaren Gurasoek egindako kristau teologia da.Kristautasunaren mundu ikuskera berria jentilen filosofiaren aurrean finkatu,defendatzea,uztartzea.a)Kristau-Ikuspegi berriak:Fedea arrazoian oinarritu neoplatonismoak.Kristauak,egia zalantzagabekoa,absolutua,jainkoaren oinarriekin,prozesu lineal(kreazionismoa).Greziarrentzat:Ziklikoa:gauzak errepikatu(zirkulua).| Kristauek Jainkoaz arduratzen dira.b)Garaiak:Apologetak:200.urte arte.Doktrina formulatzaileak:200-450tik.Kristau-doktrinaren birlantzaileak:450-patristika bukaera arte.

PENTSAMENDUA:Gizakiizakikonposatua:Gizakia Jainkoaren arabera sortu zuen Jainko.Arima hilezkor,arima arrazoiduna,ariman lehentasuna.gorputzahilkorra.Gizakia bekataria,bekatua askatasuna gaizki erabili.Jatorrizko bekatuagatik,gorputzak arima menperatu du.Graziaren beharra,gizakia bultzatzen du barrutik.

Askatasunaeta aukeramena(Libre albedrio)sinonimo,Agustini ez.Giza askea/libre.askatasunik gabe gizaki ezin.Autodeterminazio erabili ahal.Gizakiak,Jainkoak sortuak,Jainkoarenganako joera izan behar.Gizaki askatasunean sortuta.Ona egiteko Jainkoaren laguntza beharrezkoa.Gaitz morala gizakiak egiten duen aukeramenaren erabilera okerretik dator,erruduna gizakia,ez Jainko.Agustin=>ontasuna/txartasuna borondatearen pean daude.Gizakia sortu libre?Gizakia libre izan,libre ez bada ez gizakia.

Gaitzarenarazoa:Naturan daude,gaitz fisikoak(ekaitzak,lehorteak...)eta gaitz moralak(larritasuna,beldurra,gaiztakeriak...).Jainkoak mundua sortu zuen,orduan gaitza existitzen da?Gaitz moralen eta fisikoen kausa Jainkoa da?Manikeoek esaten zuten,ongia ongiaren printzipiotik zetorrela eta gaitza gaitzaren printzipiotik.Ustelgarritasuna ez da bere baitan gaitz bat,gauza ustelkorrak onak dira,gauzak ustelkorrak dira,onak ez izatekotan ez zirela existituko,gauza guztiak onak dira,baina ez absolutoki onak.

Ezagutzearen teoria(fedea eta arrazoia):Bihotza asetzeko egia aurkitu=>zoriontasuna lor.Zoriontasun egia osoaz jabetu.Egia absolutua guztiz.Egia ez aurkitzean ez du zoriontasuna.

Fedeko,arrazoiko planteamenduak:1)Fideismoa:Sinestea zerbait ulertezin gisa,besteak ez axola.2)Agnostizismoa:Ezinezkoa Jainkoaren existentzia arrazoiaren bidez frogatu.3)Deismoa:Arrazoiaren bidez Jainkoa ezagutzea posiblea.*Arrazoia,fedea=>a)gizakia fedea lor arrazoiekin.b)Arrazoia fedea gidatu,argitu.c)Arrazoiak fedearen edukiak argitzen laguntzen.

Ezagutzak:1)Ezagutzasentikorra:Objektuak sentitzea.Ezinezkoa benetako egia ezagutu sentikorrekin,egia=>arimako objektu aldaezin ezagutu.2)Arrazoizko ezagutza:Sentsazioak,sentipen bitartez,ezagutzen objektu horiei buruzko judizioak egin.Arrazoi mailan,egiak zientifikoak edo jakituriazkoak dira.3)Kontenplazioa:Benetako ideiak ezagutzea=>benetako jakituria.Gauzen benetako eredua kontenplatzea,ez zentzumenekin,ez judizioekin.Egia unibertsalak=>guztiontzat,komunak,betiko egiak.Giza adimena argitzen duen argia Jainkoagandik dator.Egia iraunkorra,beharrezkoa.Gizakiaren barnean Jainkoaren aztarna aurkitu.

Barnerapena:”Ez atera zure baitatik kanpora,itzul zaitez zeure barnera,egia gizakiaren baitan aurkitzen baita”.Egonkortasuna zentzumenek ez badigute ematen,espirituaren barruan bilatu behar dugu.Jainkoa gizakia argitzen du egia ezagutzeko.

Ontologia:Izakialdakorrak:Beste guztiak.Ez finkotasuna,iraupena.Dira,ez dira aldi berean.Aldakortasuna=> desagerpena.Aldakorrak,ez benetako izakiak.Izakiabsolutua:Egia existitu=>Jainkoan oinarritzen,deitzen=>argudio gnoseologikoa.Gizakiek Jainkoa mundua sortu=>argudio kosmologikoa.Jainkoa existitu=>betierako ideietan.Jainkoa=> egia aldatu. Ez existitu funtsik gabe gauza,aldagaitzaren funtsak aldagaitza izan.

Kreazioa:Gauza guztiak Jainkoa egin zituen,ezeretik atera zuen mundua.Kreazioa Agustinaren ustez,bat-batekoa eta osoa zen,librea.Denboran zehar hedatzen zen.

Historiari buruzko doktrina:Jentilek Erromaren Inperioaren erorketa leporatu zuten kristauei.Kristauek ez zuten biolentzia erabiltzen eta gainbeheratu ziren.Agustinek “Jainkoaren Hiria” egin zuen jentilen erasoei aurre egiteko.Historiaren eklesiologia bat da.Erroma galdu zela,ez zen kausa erromatarrak kristauak izatea,baizik eta guztiek kristau ez izatea.Agustin aztertu zuen Historia Unibertsalaren zentzua sistematikoa.Ekintzak ulertzen eta zentzua aurkitzen.

Bi hiriak:Kristauen apologia sortzen da.Bi alderdi borrokan:ona/gaitza,Jainkoa/mundua,argia/ilunpea hirien artean.Jainkoa aukeratzen ditu zeruko hiritarrak.Norbera gehiago maitatzea Jainkoa baino.Jainkoaren eta munduaren hiriak nahasuta aurkitzen dira,azkenean bananduta egongo dira.Agustinek esaten=>fedea eta arrazoia,politika eta erlijioa finko lotuta daude.

Agustinismo politikoa:Estatu zibila burutuko du justizia kristau estatua ezatera.Estatuak printzipioak hartu behar ditu Elizatik.Erreinuek Elizakoarenak izan behar dira,eskubidea zutelako.

Entradas relacionadas: