Batxilergo filosofia

Clasificado en Filosofía y ética

Escrito el en vasco con un tamaño de 11,98 KB

-1 jakitea errealitatearekin harremanetan jartzea da (errealitatea antzematea). -jakintza iturriak: -sentikortasuna: gauzei buruzko oinarrizko informazioa eman (testuinguru batean ulergarria izateko). -arrazoimena: esperientzia motaren arabera hainbat jakintza modu sortzen ditu. (mota asko, egunerokoa, erlijiosoa..) -jakintza motak: -arrunta: eguneroko bizitzako esperientzian oinarritua. sistematikoa ez. -zientifikoa: sistematikoa, zehatza eta kritikoa. -teknikoa: mundua kontrolatu eta mendean artzea du elburu. -filosofikoa: filosofatzea zorroztasunez eta ikuspegi kritikoz pentsatzea da (errealitatea antzematen alegindu). -artistikoa: bizitzako esperientzia ea kontatzearekin lotuta. -erlijio j: sakratua edo jainkoen buruzkoa. -2 -zientzia terminoaren eboluzioa: greziar munduan zientzia epistemea zen, ezagutza eta iritzia objektu enpirikoena. -ezagutza: -sentikortasuna> doxa. -arrazoimena> epistemea. errenazimenduan, zientzia jakin batzuk antolatu ziren eta ondorioz zientzia eta filosofia bereizi ziren (iraultza zientifikoa). ezagutza zientifikoaren xedea gauzak nola jokatzen duten aztertzea da. hori lortzeko, esperientziak eraiki eta kontrolatu egin behar dira. esperientziaren onarri hauetatik garatu dira zientzia enpirikoak eta metodo zientifikoak. -zientzia al da filosofia?: filosofia zientzia dela uste izan da. zientzia mordernoan, enuntziatu zientifiko bat egiazkoa edo faltsua den frogatu behar da esperimentalki eta filosofikoarekin ez. jakintza eta zientzia ez dira gauza bera: jakintza arrazional batzuk ez dira zientzia (filosofia). zientifismoaren iritziz zientziatik kanpo irrazionaltasuna besterik ez dago. -zientzia motak: sailkapen ugari. normalean ikuspegiaren arabera sailkatu. edozein zientziak bere aztergaia mugatu eta metodoa proposatu behar du zientziatzat artzeko. zientziaren ezaugarri bereizgarriena metodoa da. sailkapena: -formalak: matematika. -enpirikoak: natur eta gizarte zientziak. -jakintza zientifikoen metodoak: -zientzia formala: arrazoiketen formak kontuan artu eta barne koherentzian oinarritu. zientzien egiaztapenak egiteko dedukzio (zientzia formal eta enpirikoetan) eta indukzio. zientzia formaletan ideal metodologiko bat: -axiomak: printzipio frogaezinak. -antolaketa eta eraldaketa arauak. -teoremak: exioma eta teorema batzuetatik dedukzio bidez ateratako enuntziatua. -natura zientzia: indukzioa. -hipotetiko deduktiboa: -hiru maila: -protokolozko enuntziatuek enpirikoki egiaztatzeko moduko fenomenoak azaltzen dituzte. -legeak enuntziatu unibertsalak dira eta fenomeno batzuen portaerak dituzte aztergai. -teoriak enuntziatu unibertsalak dira. -urratsak: -abiapuntua. -azalpenezko hipotesiak egin arazoa argitzeko. -hipotesiak matematikoki formulatu eta ondorioak atera. -ondorioak esperimentuatu egiaztatzeko edo faltsutzat artzeko. -hainbat kasutan hipotesiak legetzat artu. -gizarte zientzia: gizartearen errealitatea eta subjektua dira bere aztergaiak. -iragarpenak egiteko gaitasuna ez da ain andia. -gertaere aniztasun andia. -ezinbestekoak dira balorazio neutralak.metodo berdinak gizarte eta natur zientzietan?: 2 erantzun: -zientzi analitikoa> zientzi batasuna> metodo berdinak azaldu> zergatik bilatu. -hermeneutikoa> zientzi ezberdinak> metodo ezberdinak> ulermena> zentzua ulertu bilatu. gizarte zientzian bi teknika: kuantitatibo eta kualitatiboak. -3filosofiaren sorrera istorikoa: eguneroko gertakariak azaltzeko moduaren aldaketarekin lortzen da hasiera: mythosetik logosera. lehen pentsalariak jarrera filosofikoa artu unibertsoa ulertzeko. gure mundu misteriotsuak harridura, mirespena eta galderak sortu. -zalantza da filosofiaren beste motorra. -mythos: -kolonizatzaile> ondasun materialak. -komertziante> ondasun ez-materialak. -erlijio irekia> apaiz gutxi. -demokrazia. -aristokrazia. -filosofiaren izaera: -fi egiaren bila: filosofia jakintsua eta ezjakintsuaren artekoa da jakintza bi ezagutza iturrietatik dator (arrazoimena zentzumena). -fi soriontasunaren bila: filosofoek jakitea zuten elburu eta zoriontsu nola izan jakitera bideratu.-metodo filosofikoak: -enpiriko arrazionala (aristoteles): bi iturriekin (zentzumena eta adimena) errealitatearen bi mailatara iritsi: -sentikorra: zentzumenek emandako datuak. -ulergarria: gauzak zer diren. -enpirista: esperientzia eta arrazoimena bereizi. -zentzumena esperientziatik dator esta indikzio bidezko metodoaz baliatzen da. pentsalari nagusiak: locke, berkeley, hume. -arrazionalista: -adimena bera da. -ideia argienak, nabarienak eta egiazkoak dira. arrazionalismo klasikoak indukzio eta dedukzioa konbinatu. autoreak: deskartes, spinoza, leibniz, popper, albert. -transzendetala: jakintza oinarritzea eta bere arrazoiak ematea du elburu. -jakintza arrazional guztiaren arrazoiak emateko hiru galdera auei erantzun: -zer jakin dezaket? -zer egin behar dut? -zer espero dezaket? (3en laburpena: zer da gizakia?). kantekkopernika iraultza sortu zuen eguzki sistemaren higidurak azaldu nahian foku puntua eta ikuspegia aldatuz. metodo onen iturriak: sentimena eta buruahalmena eta helburua buruahalmenak dituzten baldintza komun eta unibertsalak aurkitzea. -izkuntzaren azterketa: bisen oinarritutak. bi joera: -izkuntza ondo erabili (moore, russell) -hizkuntzaren inguruak (wittgenstein). -hermeneutikoa: helbura testuen esanahia interpretatu eta ulertzea. geroago arago eraman. bi helburuak: -historia ulertu. -nola uler daiteke? galdera erantzun (hermeneutika arauemaile eta ezarauemailetik). -jakintza filosofikoak: -teorikoa: errealitatea ezagutzeaz arduratu. -praktikoa: ekintzaz arduratu. azken amarkadetan praktikoari garrantzia eman (aldatu). -4 -arrazionaltasun teorikoa: errealitatea ezagutu nahi. -a praktikoa: ekintza orientatzen saiatu. -filosofia, arrazionaltasun teorikoa den aldetik: errealitatea egiazkotasunean eta zeaztasunean esagutzen saiatzen da. -jakintza metafisika: errealitatea osotasunean autemate saiatu. -5 zer da ezagutzea: -subjektua: ezagutzearen jarduera egiten duena. -objektua: jardueraren elburua. -ezagutzea: ezagutzea. -emaitza: ezagutza. -ezagutzaren mailak: -iritzia, sinesmena, jakintza. -ezagutzaren interesak: -kant: -teorikoa: ezagutzaren perfekzio logikoa lortzea du helburu. -praktikoa: zer egin eta zuzen jokatuz zer lortuko dugun ezagutzea du elburu. -apel habermas: -teknikoa: zientzia enpiriko analitikoen oinarria da. -praktikoa: komunikazioa eta elkar ulertzea lortu nahi du. -emantzipatzailea: mendekotasunetik eta errepresiotik askatzeko interesa. -egia irizpideak: -autoritatea: gure konfidantza duena gai batean asko dakielako. -tradizioa: denboran zear egokitzat artu dena eta jendearen onespena duena. -pentsamendu eta errealitatearen arteko elkarrekikotasuna: egiaztatzean, errealitate enpirikoekin bat badatoz. -koherentzia logikoa: irizpide logiko matematikoa, kontraesanik ez duena. -erabilgarritasuna: guretzat orrela bada eta ikerketetan ea baliagarriak bazaigu. -ebidentzia: intuisioz egiazkotzat artzen dena.

Entradas relacionadas: