Demografi iraultza eta nekazaritza iraultza

Clasificado en Historia

Escrito el en vasco con un tamaño de 5,52 KB

Demografi iraultza:XVIII.mendean biztanleria gutxi hazi zen. -Hilkortasun handia;jendea os gaizki elikatu,higinerik ez,txertorik ez...Horrez gain,gerrak,izurriteak...-Jaiotza tasa handia:Antisorgailuak,erlijioa,kultura...XIX.mendean,europako leku batzuetan hilkortasuna askon jeitsi zen(demografi iaraultza):-medikuntza garapena(txertoak),-higienea(xaboia),-elikadura(produkzioa handiago eta defentsak izurriteengan).Antzinako Erregimeneko nekazaritza:XVIII.mendean,%80 nekazariak ziren.Lurren emankortasuna oso eskasak ziren eta teknika txarrak.Lurren emankortasuna ez agortzeko lugorri utzi behar zen.gainera,nekazaritza eguraldiaren menpe zegoen.Beraz, irupen krisiak asotan izan ziren;uzta txarrak.Gainera,-Jabego feudalaren ondoriaoz,nobleziaren lurrak ezin ziren saldu,erosi ez konfiskatu.Ondorioz,burgesek ezin zuten lurrak bereganatu.-Nobleziaren eskubide feudalak nekazariak soberakinik gabe uzten zieten,ondorioz,ezin zuten inbertitu.-nekazaritzan openfield erabiltzen zuten;sail irekiak;bi landuak eta bat lugorri.nekazarien artean oso urrun zeudenez,hobekuntzak ez eta denbora galdu errendimendu txikia izaten zuten bitartean.Amerika aurkikuntzaren ondorioak:Espainolek eta portugesek,amerika aurkitu zuten,ondorioz;-Kultura:Misiolari batek,katolizismoa eraman zieten indiakoei.-Ondorio ekonomikoak:Ameriketako urrea eta zilarra izan ziren munduko merkataritzaren produktu garrantzitsuenak.-Espainiolek, amerikara joatean gaixotasunak hartzen zituzten.Gainera,bertako jendea laborantzan eta meategietan zeuden lan gogorrak eginarazten zieten.Ondorioz,jende asko hiltzen zen.Horregatik afrikako esklabo beltzak hartzen ziren lan horietarako.Amerika aurkitu zuten hiru arrazoierangatik;-Nabigatzeko tresnak:Iparrorratza,nabigazio kartak eta astrolabioa erabiltzen zuten orientatzeko eta gainera itsasontzi honekin bidaiatzen zuten.-Liburuak zabaldu ziren,ondorioz mundua borobila zela ikusi zuten.-Konstantinopla:Turkiarrek,europara espezieak lortzeko bidea itxi zuten.

Zergatik Ingalaterran?:nekazal eta demografia iraultzarekin, jende asko hirietara joan zen herrietan jende asko eta lan baldintza txarrak zeudelako.Ingalaterrarako oso garrantzitsua zen baliabide naturalak izatea(ikatza,burdina...).Lehengaiak eta energia,teknologi berrikuntzak egitera bideratu zuen,lurrun makinak garatzera,burdinbideak erabiltzera...Hauek beste jardueratan erabiltzen ziren.Gainera,Ingalaterran abantailak zituzten;ibaiko kanalak eta kabotaje nabigazioa garatzeko aukera .Horrela, garraio sistemak hobeago eta merkeago ziren.Gainera,peajeak ordaindu behar pasatzen zirenak.Ingalaterra irla zenez ez zuten inabaditzen.Ingalaterra,ia munduko ruta guztiak kontrolatzen zituen.Gerren ondorioz,baldintza txarrak ere izan zituzten;lan asko diru gutxi.Ingalaterra,itsasontzi eta merkataritzarako ruta asko izatean,lehengaiak merke erosten zituzten eta gero haiek garestiago saldu.Ingalaterra,merkataritza oso garatua zeukan.Baina,XVI eta XVII.an Espainia,Portugal eta Holanda izan ziren. Lan antolaketarako era berriak:Mundu guztian zehar, tailerrak desagertzen joan ziren eta fabrikak sortzen hasi ziren.Lurrin makinak industriei asko lagundu zioten,eta.Industri batzuetan,factory system jarri zuten.Horietan,emakumak eta gizonak elkar lan egiten zuten.Makinismoa,ehungintzan eta burdingintzan gehien zabaldu zen.langileentzat bere lanera moldatzea oso gogorra egiten zitzaien;lan asko eta egoera txarrean.Gainera,gero eta makina gehiago orduan eta langile gutxiago behar ziren.Langileek bi gauza egiten zuten:errebelatu(zaila) edo alkoholizatu.Askok alde egiten zuten baina parlamentuak alperren aurkako lege bat jarri zuen;kontratu bat egiten zuena,bete behar zuen.Lanaren antolaketan eta banaketan erabiltzen zuten sistema adierazgarriena taylorismoa zen;tresneria gehien erabiltzea etalangileari premiarik gabeko mugimendu guztiak kentzea.

Entradas relacionadas: