Gerra karlistak

Clasificado en Historia

Escrito el en vasco con un tamaño de 2,44 KB

ONDORENGOTZA ARAZOA-ezegonkortasun politikoa 1830ean areagotu zen, absolutismoaren etorkizuna karlos maria isidroren jarraitzaileen(karlisten) itxaropenak ilundu zituzten. madrilen, fernando VIIaren laugarren emazteak, maria kreistinak, oinordekoa eman zion isabel printzesari. jaio baino lehen, erregeak berrespen pragmatikoa ezarri zuen, emakumeek ere gobernatzeko eskubidea zeukaten. KMI tronutik kanpora geratzeak talde moderatu eta liberalen garaipena esan nahi zuen. karlistek ez zuten etsi eta erregearen gaixotasun larria aprobetsatuz, berrespen pragmatikoa baliogabetzeko dokumentua lortu zuten. sendatu ondoren, FerVII oinordetza eskubideak berriro ezarri zituen.1833ean hil egin zen eta Mariakristinak alaba isabelen izenean hartu zuen espainiako koroa. KMIk ere nahi zuen koroa, eta alde zituen karlistak aspalditik matsinadak prestatzen hasiak.
LIBERALISMOA: antzinako erregimeneko feudo eta gizarte handikiaren ordez, gizarte liberal burges eta kapitalista ezartzeko prozesu bortitza. aldaketa politikoak izan ziren estatu konstituzionala(montesquieu) agertu zelako, askatasun politikoa, herritarren berdintasun juridikoa, aginteen banaketa eta nazioen subiranotasuna(rousseau) oinarritzat. aldaketa ekonomikoei dagokionez, merkatu nazional berriak sortu ziren (kapitalismoa alan smith), hau da: klase gizartea sortu zen.
I.GERRA KARLISTA- Fernando hil zenean, gerra zibil bortitza surtu zen absolutisten(karlisten) eta liberalen(isabelinoak) artean. Gerra euskal herrian izan zen baina baita eman zen kataluinan, Aragoin eta valentzian.Zumalakarregi armada indartsu bat sortu zuen ideologia hauek defendatuz: foruen defentsa, lur-jabetzaren erregimen tradizionala eta zorroztasun erlijiosoa. I.gerrakarlista(1833-1840) batez ere arrazoi hauengatik sortu zen. Errusia austria eta prusia karlismoaren alde eta inglaterra frantzia portugal eta espainia liberalen alde eman zuten laguntza.( ) Zumalakarregi estratega bikaina zen eta erakutsi zuen. taktika onak erabiltzen zituzten eta gainera karlistek oso ondo ezagutzen zuten ingurua. Liberalek amezkoan galdu eta gero,EAE karlisten mende geratu zen, baina hauen helburu nagusia bilbo konkistatzea zen. Zumalak hil egin zen eta Espartero jeneral liberalak apurtu zuen setioa. azkenean maroto eta espartero jeneralen artean negoziazioak egon ziren eta bergarako hitzarmenak eman zion amaiera gerrari, eta elkar besarkatu ziren sinbolo moduan, bergarako hitzarmena egin zen.

Entradas relacionadas: