Mundu garaikiderako zientziak

Clasificado en Ciencias sociales

Escrito el en vasco con un tamaño de 4,21 KB

1: -osasuna: (ome) ongizate fisiko, mental eta sozial osoko egoera da. osasun egoeraren faktoreak herentzia (faktore genetikoak), ingurunea (ingurumenaren faktoreak), portaera (faktore pertsonalak) eta osasun sistema erabiltzeko aukera dira. -osasunaren faktore erabakigarriak: bizitzeko era eta osasun ohiturak, ingurunea, biologia, osasuna zaintzeko sistema. -arrisku faktoreak: pertsona edo pertsona talde batean autematen den egoera edo ezaugarria da, gaixotasun bat garatu edo sortzeko probabilitatearekin erlazionaturik dagoena. egoera edo ezaugarri auek ez dira derrigorrez gaixotasunaren kausa izan behar, gertakariarekin erlazionaturik daude soilik. -alda daitezkeenak: pertsonen portaerari dagozkionak. -aldatu ezin direnak: eduki genetikoa. -prebentzio mailak: -lehena: txertoak. -bigarrena: diagnostiko goiztiarra. -hirugarrena: gaixotasun baten bilakaera hobetzera zuzendu. -gaixotasunak: -1: noizena behingo gaixotasunak, gaixotasun endemikoak, epidemikoak. -2: -ez infekziosoak: heredagarriak edo genetikoak, mentalak, organoen eta sistemen berariazko gaixotasunak, autoinmuneak, istripuek eragindakoak. -infekziosoak: -faseak: inkubatze aldia, aldi prodromikoa, aldi klinikoa. -patogenoaren ezaugarriak: kutsagarritasuna, infektibitatea, patogenitatea, birulentzia. -patogenoak kutsatzeko bideak: ahoa edo gorotzen bidez, arnasaren bidez, kontaktu zuzenaren bidez. -gaixotasun infekziosoen kontrako borroka: sueroak, txertoak, botikak.

2: -genea: -herentzia unitatea. -arau edo lege zehatz batzuen arabera transmititzen da. -kromosometan aurkitzen da, eta kromosomak zelula nukleoko substantzia batez osatutako egiturak dira. -hauek zehazten dute sexua organismo bizi gehienetan. -genetikako terminoak: -genotipoa: indibiduoaren konstituzio genetikoa (AA, Aa, aa). -fenotipoa: genotipoaren kanpoko adierazpena (koloreak..). -aleloa: gene batek izan dezakeen aldaera bakoitza (2 gene bakoitza). -homozigotikoa: bi alelo berdin dituen indibiduoa (aa, AA). -heterozigotikoa: bi alelo desbardin dituen indibiduoa (Aa). -locusa: gene bakoitza kromosoman duen leku zehatza. -ADN: izaki guztien zelula guztietan molekula bat dago zein izakiaren oinarrizko ezaugarriak garatzeko instrukzioak biltzen dituen informazioa duena. -kode genetikoa: polinukleotido baten nukleotidoen eta aminoazidoen arteko elkarrekikotasun erlazioa da.

Entradas relacionadas: