Platon3

Clasificado en Filosofía y ética

Escrito el en vasco con un tamaño de 4,61 KB

Ideiek beren bizilekuetan iruten dute betiko, eta mundu fisikoan diren izakiak, aldiz, etengabe mugitzen eta eraldatzen dabiltza. Mundu honetakoak dagokien forma edo ideiaren kopia baitira.
Mundua sortu zuenean, alde batean, materia zuen, eta bestean materiari forma emango zien ideien multzoa. Ondorioz, ideiak mundu honetaz bestaldean egon badaudela adierazten di Platonek.
Esentzien artean maila desberdineko ideia multzoak daudela adieraziko du. Hierarkia osatzen duten ideia-multzoak. Garrantzitsua ongia dugu. Honen azpain matematikazko kontzeptuak eta zientziazkoak oro.
Ideien bereizgarriak. Lehenengo, ideiak betikoak. Bigarren, bakarrak dira. Hirugarren, aldaezinak dira. Sofistak, zentzumenei urgatzea dira, errealitate aldakor eta ez unibertsale. Ideiak, aldaezinak direnak, goi maiako, ezagugaiak dira, arrazoimenaren ezagugaiak. Laburbilduz, izakiari buruzko teoria mundu bi daude la adierazten du: fisikoa eta ideien mundua. Beraien artean zerikusi bat dago.
Sorrera eta antolaketa.
Platonek idazlan guztietan azaltzen du bere estatu idealaren ingurukoak proiektua. Platoni, ez zaio gustatzen estatuak nola diren aztertzea, baizik eta estatu idealak nola izan behar diren aztertzen ditu. Hirikideak dagokien eginkizuna betetzeari gogoz lotzen zaienean, orduan gauzatuko da zuzentasuna hiri barruan, eta bakoitzak ondo ematen zaion betebeharrak hautatu behar ditu. Gerra denbora asko jarduten duten lekuetan borroka egiteko jende prestatu behar da, baita zaindariak jendea zaintzeko.
Gizarte sailak.
Produktugileak: eskulangintzan trebea denak oinarrizko ondasunak ekoizteko ardura izango du. Bertute bereizgarria ere zahazteari ekiten dio: neurritasuna.
Zaintzaileak: soldaduek gaitasun fisiko eta moralez horniturik egon behar dute. Gizartearen defentsa, eta sendotasuna, euren onbide edo bertutea.



Gobernari filosofoak: hauen bertutea zuhurtasuna da. Hiritarren artetik prestatuen eta hezienak agintariak izatera deituta daude.
Juztizia bideragarri izateko baldintzak ere aipatzen ditu.
-Aberastasuna eta txirotasuna desagertzea. Goi mailako gizarte zail biek, soldaduek eta gobernariek, ez dure ondasunik izan behar. Eskulangileari ez zaio jabetza ukatuko.
-Zuzentasunaren bigarren baldintza, goi mailako gizarte taldeek familia gisako bizimoduari uko egitea. Familaik traba besterik ez lieke egingo estatuaren gobernu kontuetan sarztea.
Estatu formak: (estatu eredugarria aristokraziari deritzo)
Timokrazia: gobernariak lur eta bestelako ondasunez jabetzen direnean, ohore eta handinahia izaten dira gaiztotzearen bultzagarriak.
Oligarkia: aginteak ondasun jabetza du oinarri, agintariak aberatsak dira.
Demokrazia: herriaren gober nuan funtsatzen den tankera honi gaitziritzen dio Platonek. Ezjakinari ez zaio hiriaren agintea eman behar.
Tirania: gobernu-erarik ankerrena da. (gehiegizko askatasuna).
Morala:
Arimaren jardueraren oreka eta zuzentasuna jokaera moralaren oinarri izango dira, eta zoriontasuna eskuratzera eramango dute gizakia.
Bi osagai: arima eta gorputza. Arima jainkozkoa da, gorputza baino lehenago sortua, eta hilezina. Gorputza, aldiz, hilkorra, zantarra eta arimaren kartzela da. Arrazoi arima goi maitasuna da. Gurdi gidariak (pentsamena eta nahimena) Suminezko arimak(ausardia gisako sentimenduetatik sortzen den oldea bideratzea du zeregin. Irritsezko arimak(tendencia a apreciar los pekeños placeres, neurritasuna) Arrazoi arimaren bertutea zuhurztia da. Suminezko arimaren ontasuna sendotasuna dugu.

Entradas relacionadas: