XX. mendeko eskultura

XX. mendean eskulturak reboluzio radikala pairatuko du. Honen eboluzioa pintuarena baino motelagoa izan zen, behar bada enkarguen etamaterialen precio altuei lotuta, experimentazioa frenatuz. Ala ere pintura bezala, bastraziorako eta material berriak erabiltzeko joera izango du.

Brancusi: Estilo Ekletikoa

Behatzaiilea eta zehatza da. Hillabete rodinen tailerrean ¨Ezer ez da hazten arbola handipean¨. Bigarren Mundu Gerran Brankusi egurrez egindako eskulturan zentratu arotza izan baitzan. Bere formak afrikako eskulturetan, errumaniako egurrezko lan tradizionaletan eta abanguardiek hartutako abstrakziorako bidean inspiratuta daude. Kareaharria nahiz eta material xumea eta merkea den, Brancusirentzat kualitate “erreal” bat du, zuzena eta zakarra baita. Bere lan askotan zabartasuna (kualitate arkaikoa) eta brontze eta marmolen leunketa sofistikatuaren arteko kontrastea ageri da.

POP-ART

II. Mundu Gerra osteko zenbait mugimendu artistikoren ondoren (karga intelektual eta konpromiso etiko eta politiko handikoak), artea fribolizatzea eta ikuslearekin harreman zuzenagoa bilatzea nahiko duten joera berriak sortuko dira. Horien artean Pop Art deritzona. Pop Art errepikaezina den 60. hamarkadarekin lotutako fenomenoa da. Sorburua Ingalaterran badu ere, fenomeno amerikarra bihurtuko da. Fenomeno honek era zehatzean irudikatzen du orduko garaia: Hobekuntza ekonomikoa eta kontsumismoa, Ohituren liberalizazioa, Gazteriaren garaipena. AEB-n jorratuko da batez ere.

Andy Warhol 60. hamarkadako mendebaldeko gizartea irudikatzerako orduan artista esanguratsuenetakoa da. Bere erreferentziak eta inspirazioa egunerokotasuneko objektuetan eta publizitateko irudietatik hartzen ditu.

Artea dirua eta ospea lortzeko modu bezala ulertzen du. Ez du, baina, inor engainatuko, berak esana baita honako esaldi hau: “Honela pintatzen badut makina bat izan nahi dudalako”. Hau da, makina baten antzera ekoiztea eta dirua irabaztea du helburu. Ez dira, beraz, koadroak pintatzen, gizarte kontsumista baten erreklamo publizitario bihurtuko diren irudiak ekoiztu baizik: Coca-cola, Brillo detergentea, Campbell’s sopa, Marilyn edo Elvis.

Irudia aukeratu ondoren, moztu, enkoadratu, serigrafia tailerrera bidali eta zenbait formatoetan inprimatzen da. Horrela nahibeste kopia lortzen dira, erosleari kolore eta bariazio guztiak eskeiniz. Ez da harritzekoa bere estudioa nabe industrial bihurtzea eta Factory izena jarri izana. Bertan diskoak eta pelikulak ekoiztu eta aldizkariak editatuko dira. Warholek bertute bat du: irizpide oso argiarekin aukeratzen ditu bere irudiak, ikono bihurtzeraino. Horren adibide dira Marylin Monroeren erretratoaren bertsio askotarikoak. Marylinek garaiko sinbolo guztiak biltzen zituen