Fisika y kimika

⁺Fenomeno fisikoak deritzegun substantziaren aldaketetan, ez da aldatzen substantziaren izaera edo oinarrizko osaera. Físikaren aztergai nagusia fenómeno fisikoak eta horien lege funtzeskoenak dira. Física naturan diren fenómeno edo aldaketa físico guztiez arduratzen da. fenómeno horien legeak aurkitzen ditu. Teoria orokorrak ematen ditu, naturaren portaera deskribatzeko ahaleginetan. +fenomeno kimikoak deritzegun substantziaren aldaketetan, aldatu egiten da substantziaren izaera edo oinarrizko osaera. Kimikaren aztergai nagusia fenómeno kimikoak eta horien lege funtzeskoenak dira. Kimika naturan diren fenómeno edo aldaketa kimiko guztiez arduratzen da. fenómeno horien legeak aurkitzen ditu. Teoria orokorrak ematen ditu, substantzien portaera deskribatzeko ahaleginetan.+Magnitude eskalarra: zenbakizko balio batez eta neurketa-unitate batez adierazten dira.+Magnitude bektoriala: Osoik adierazteko, beharrezkoa da haien modulua, norabidea eta noranzkoa zehaztea.- modulua: zenbakizko balioa eta neurketa unitatea. – norabidea: magnitudeak zer lerro zuzenetan reagiten duen. – noranzkoa: geziaren muturrak adierazten duena. Magnitude bektorialak bektoreen bitartez adierazten dira.+Higikaria: erreferentzia-sistema batekiko higitzen den gorputz bat. +Higikari puntualak: dimentsiorik gabeko higikariak; hots, puntu bat baino ez direnak.+Erreferentzia-sistema: puntu edo puntu multzo bat da, gorputzak higitzen direla ohartarazten diguna.+Bataz besteko abiadura bektorea: desplazamendu bektorearen eta igarotako denboraren zatidura.+Batez besteko bizkortasuna: ibilbidearen gainean egindako dinstantziaren eta igarotako denboraren arteko zatidura.+Bataz besteko azelerazio bektorea: aldiuneko abiadura bektoreak ibilbideko bi puntuen artean duen aldakuntza zati bi puntuen artean igarotako denbora-tartea.+higadura zuzen uniformea: abiadura bektorea konstantea da; abiadura modulu, norabide eta noranzko konstanteak ditu.+higadura zuzen uniformeki azeleratua: higikariaren ibilbidea zuzena da, eta azelerazioa konstantea.+Ligadura zirkular uniformea: higikariaren ibilbidea zirkularra da, eta abiadura zirkularra, konstantea.+Ligadura zuzen uniformeki azeleratua: higikariaren ibilbidea zirkularra da eta azelerazio angeluarra konstantea.+Indarra: gorputz baten pausagune edo ligadura-egoera aldaraz dezakeen edo gorputz horretan deformazio bat eragin dezakeen edozein ekintza.+Newton: 1kg-ko masa duen gorputz bati egin behar zaion indarra 1m/s-ko azelerazioa har dezan.+Hooke-ren legea: gorputz elastikoak era zuzenki proportzionalean deformatzen dira aplikatu zaien indarrarekiko.