Historia de secundaria

esplorazioen ondorioak: -politikoak: -liskarrak konkistatzaileen artean (tordesillaseko ituna). -bi inperio handi: gaztela (mendebaldea) eta portugal (ekialdea). -kulturalak: -europarren hizkuntzak zabaldu. -aurrerapen geografikoak: mundua hobeto ezagutu..(borobila..). -ekonomikoak: -merkataritza izugarri ugaritu (bide berriak). -artisautza bultzatu, produktuak exportatu.. -enkomienda bidez antolatu haien uztiapena.  -zilar eta urre asko zegoenez, gaztela inperio boteretsua sortu zen. -gizartekoak: -erregeak espainiar bati agintzen zion (enkomiendaren truke) menderatutakoak kristautzea. -europarrek indiarrak esploratu eta gaixotasunen ondorioz, denbora gutxian demografia hondamen izugarria sortu zuten, ia biztanleria osoa desagertaraziz. -amerikan langileak behar zituztenez, afrikatik esklabuak eraman zituzten mestizagea sortuz. -gizarte estamentala exportatu. -ideologikoak: kritautasuna zabaldu.

XVIII. mendeko ekonomia:-1. sektorea= nekazal aldaketak (biztanle gehienak emen):-ekoizpena handitzeko herri lurrak. -lursailak hesitu eta lurjabe txikiak lurrak saltzera behartu. -industriarako lehengaiak landatu. -teknika berriak: -txandakatze sistema. -landare berriak= abereak jan= ongarria. -nekazaritzaren mekanizazioa garatu. -aurreko guztiaren ondorioz, nekazari txikiak lurrak saldu. -2. sektorea= industria= lehen urratsak=ikatza + labe garaia:-ontzigintza, burdingintza eta armagintza.-3. sektorea= merkataritza:-kolonietako produktuak inportatu + industrietako produktuak exportatu= kolonialismoa. -esklabu merkataritza: merkataritza triangelua. -honen ondorioz inglaterra nagusitu.

-domestic sistem: -merkatariek lehengaiak erosi eta nekazariei banatu. -nekazariek lanik ez zutenean, manufakturak egiten zituzten diru iturri gisa. -merkatariak produktu bukatua jaso. -merkataria produktua saltzeaz arduratu. -westfaliako ituna: -hogita hamar urteko gerraren amaieran. -ondorioak: -pio eta katalinaren esparru geografikoa finkatu. espainiako probintzia batuen independentzia amaitu. -espainiako boterearen gainbera. -frantzia eta espainiaren arteko borrokak. -frantzia potentzia nagusia bihurtu. -utrecheko ituna: -espainiaren ondorengotza gerla. -ondorioak: -espainia: -filipe V. errege. -espainia eta frantziako familia ituna. -lur asko galdu. -frantzia: -lurralde edapena eten. -kolonia ugari galdu. -germaniako erromatar inperio santua: -lurrak eskuratu. -ingalaterra: -lurralde ugari bereganatu. -espainiar kolonietan merkataritza egiteko eskubidea lortu. -ardi merinoa: artzaintza oso garrantzitsua izan zen ekonomian. ardi merinoaren artilea oso preziatua zen europako iparraldeko oihalgintzan. -asiento: espainiak frantziarekin zuen idazpena. -merkantilismoa: korronte ekonomiko bat da. dirua lortze da helburua. horretarako, gutxi inportatu eta asko esportatu. -tordesillaseko ituna: