Iban

2. Industria iraultza: - Europako biztanleria igo. - Medikuntzan aurrerapen handiak. - Migrazio mugimendua egon. - Energi iturri berriak nola elektrizitatea eta petrolioa. - Garraiobide berriak: Tranbiak, nabigazioak, hegazkinak garatu. - Enpresa handiak egon eta txikiak desagertu. - Serie-ekoizpena sortu: Taylorismoa eta Fordismoa. - Potentzia industrial berriak egon ziren. - Merkataritza asko hedatu. Inperialismoaren sorreraren zergatiak:  -Ekonomikoak: merkatu berriak aurkitzea, lehengaiak bilatzea, kapital-inbertsioak. - Demografikoak: europako biztanleria kokatzeko leku berria(migrazioak). - Ideologikoak: arraza zuriaren nagusitasuna, europarren eginkizun zibilizatzailea(darwinismo soziala), kristautasunaren hedapena. - Politikoak: botere militarra, nazioarteko boterea eta omena. Kolonien administrazioa: - Koloniak: + biztanleria indigena erabat zegoen potentzia kolonialen mende. + gobernadorea metropoliaren boterearen ordezkaria zen. + kolonia mota berria: populatze berriak. - Dominioak: + Britaniar inperioak ezarritakoak ziren. Populatze koloniak ziren, baina autogobernu-sistema bat zuten. + Gobernadorearen botereak kolonoek hautatutako batzar batek mugatzen zituen. Kanpo-politikako erabakiak monopolioan, eta barne-polititakoak autonomia izan. - Protekturatuak: + Lurralde kolonialak ziren, baina estatu subirano bat zuten, bere egitura politiko eta kulturala zuena. + Indigenen gobernua eta administrazioa onartzen zituen. - Kontzesioak: + Kolonien kontrol-sisrema bat zen, ez han agerikoa. + Potentzia kolonialak ekonomiaren kontrola zuten. Kolonizazioen ondorioak: - Ekonomikoak: Ia guztientzat okerrera egin zuen ekonomiak. Kolonizatzaileek indigenei lurrak kendu zizkieten eta monolaborantza sailak ezarri zituzten. - Demografikoak: Txerto berriak eta ospitaleak egin eta higiene-neurriak hartu zituzten. Horrek hilkortasuna murriztea eta biztanleria handitzea ekarri zuen. Horren ondorioz elikagai eskasia eta azpielikadura kronikoa etorri zen. - Gizarte egiturak: Indigenen bizitzeko eta antolatzeko modua hautsi zuten. Elkarren kontrako etniek elkarrekin bizi behar izan zuten. Europarrek talde murriztu bati pribilegioak eskaini zizkieten. - Kultura: Ahozko tradiziozko ohiturak desagertu ziren. Kultura berriek haien identitatea galarazi zuen eta sinesmen eta usadioak hautsi. Irakaskuntzak Europako hizkuntzak, sinesmenak eta bizimoduak hedatzen lagunduuen eta misioak kristautasunaz zabaltzeaz.