Testu iruzkin 3

MENDIZABALEN DESAMORTIZAZIOA:

aurkezpena: publika, historikoa, 2maila, politikoa egilea. aipuak.

analisia: bi paragrafo, bi ideia: 1-emandako itza betetzeaz gain, desamortizazioa honekin herriak instituzioekin eta Isabel 2arekin tronuarekin identifikatzego egin zen. 2-zor publiko handiaren kopurua murriztu, eta jabe berri batzuk sortu egiten direla beraien (isabel 2aren gobernua) instituzioaren alde egongo direnak.

Testuinguru historikoa: Estatu liberalaren eraikuntzaren asiera, jabetza eraldaketa, gerra karlistak....

Iruzkin bera: Mendizabalek Mª Kristinari (1833) adierazten dio gutun honen bidez desamotizazioaren dekretua ezarriko duela. Horrez gain, desamortizazioaren beharra eta dakartzan alde onak azaltzen ditu. Horrez gain, desamortizazio prosesuak zer ekarri behar duen ere azaltzen du. herritar guztiak jakiteko, Madrilgo gazetan aldizkari ofizialean argitaratzen du, 1836 ko otsailaren 21an. Hainbat helburu lortu nahi ziren: 1Helburu ekonomikoak, dirua lortzeko, zor publikoa eabatzeko eta mailegu berriak lortu ahal izateko. Lehenengo gerra karlista irabazi zen lortutako diruaren laguntzaz, zeren eta ejerzito liberala hobeto hornituta zegoen. Baina diru espero baino gutxiago lortu zen dena batera saltzeagatik. 2Helburu politikoak: liberalismoa gobernuan mantentzea zen eta lehenengo gerra karlista irabaztean lortu zuten. Lurjabe bilakatutakoek egoera hori mantendu nahi zuten, Elizak lurrak ez bueltatzeko. 3Helburu ekonomiko soziala: Lurjabe ertainen klase sozial bat ezartzea, eta lurjabegoen egitura aldatu eta lurraren errendimendua handitu. Baina ez zen lortu, dirua lortzeari lehentasuna eman zitzaion, ondorioz, produkzioa igo arren ez zen produktibitatea igo.

BURDINBIDEEN LEGE OROKORRA:

aurkezpena: publikoa, juridikoa, egile kolektiboa. aipuak: isabel2, fra. de luxan.

analisia: sarrera- isabel burdinbideei buruzko legea aurkeztu eta onartu. 4,6- burdinbideen egileak eta eraikuntzaren argibide eta arauak. 8- gobernuak bultsatu funta publikoarekin.19- atzerriko kapitalak estatuak babestu eta defendatu. 20- burdinbide enpresei zer eskaintzen zaien. 30- eraikitzeko bete beharreko neurri baldintzak.

testuinguru historikoa: 1855ean kokatu, isabelen erregealdian, espartero, aurrerakoian. Gobernu ez-egonkorra liberalen artean(modereratuen eta prog. txandaketa). 1844 moderatuak, narvaez. 1849- zentralismoaren amaieraeskatu alderdi ezberdinek. 1852 Murillok dimititu, 1854 o´donell gobernu progresista. isabell kontrolaezina ikusi eta esparterori utzi. esparero  ez zuen egonkortasuna lortu eta o´donell bueltatu. 1856ko konstituzioa, baina ez zen indarrean jarri. udal lege berria idatxi eta birdinarena barruan. trenbide legeari esker ekonomia aurrera egin.

Iruzkin bera: legea garrantzia handia, espainiako burdinbide zirkularraren obekuntza eta zabalkuntza bideratu zuelako. aurrerakoiek herrialdearen modernizazioekonomikoak garraio sistema aldatzea eskatzen zuela esaten zuten. Politikaren bidez, gobernuak trenbide-inbertsioak erakargarri egin ahalegindu. espainiako trenbide sarrera askar eraiki zen baina eskualde batzuk baztertuta geratu eta garapen ekonomikoa kaltetu.19. mendeko salgaien garraiorako garrabtsitsu. arazoa: hedapena berandu hasi, eragin handia zeukan nazioko merkatuen sorreran, produktibitatearen eta merkatu ekonomiaren garapenean.