Harriak

Harriak: Prozesu petrogenetikoak: 3 prozezu: igneoak, magmatikoak eta sedimentarioak. Magma trinkotzean silize tetraedroak lotzen dira eta kristal guneak eratzen dituzte. Harri igneoak: (ESTRUKTURA)Intrusiboak: magma lurrazalaren barruan solidotzen da:plutonikoak handi samarrak direnak eta filonianoak hausturak osatzen dituzte. Estrusiboak: magma pitzaduretatik edo hausturetatik lurrazalera ateratzen denean.Egitura igneoak: Kristalinoa: begiratu hutsez ikusteko moduko kristalak granitoa peridotito. Mikrokristalinoa: kristal txikiak eta mikroskopikoak ditu, magma nahiko azkar hoztean sortuta basaltoa. Bitreoa: oso azkar solidotzen da, masa amorfoa sortzen da obsidiana. Bakuolarra: gasek zulotxoak uzten dituzte pumita. Harri sedimentarioak: Inguru sedimentarioak: Kontinentalak: kontinente gaineko inguruak ibaiak lakuak. Itsaso eta ozeanoak: ur mailatik behera plataforma kont arrezifeak. Tranziziozkoak: kontinente eta itsaso inguruen artean eta oso aldakorrak estuarioak deltak. Geruzak eta geruzapena: ondoz ondoko sedimentazioaren ondorioz geruzak sortzen dira, sedimentuak trinkotu egiten dira ura kanporatuz; zementatu egiten dira geruzari trikotasuna emanez (diagenesia)sedimentuak-harri(litifikazioa). Harri sedimentario detritikoak: Erruditak(mota): blokeak, uharriak, legarrak(sedimentua), biribilak-konglomeratuak, angeludunak-bretxak(harria). Arenitak: Harea:hareharria. Lutitak: limoa: limolita. Buztina: buztina. Hauspeatze kimikoko harriak: karbonatatuak:kareharria, dolomita. Ebaporitak: halita, igeltsua, silbinita, karnalita. Harri sedimentario organikoak: izaki bizidunen aldatutako hondakinez osatuta. Karbonatatuak: organismoen kare hondakinen metaketak: kareharriak, dolomiak. Karbono konposatuak: landare handien hondakinak aldatuak eta karbonoz aberaztuak:ikatzak:turba, lignitoa, hulla, antrazita. Hidrokarburoak: itsasoko planktonaren metaketak estalketa azkarrak eta aldatutak: petrolioa. Harri metamorfikoak: Beroaren eta presioaren eraginez aldaketak jasan dituztenak dira harri metamorfikoak.Aldaketa horiek harriaren egituran bertan gertatzen dira,eta,beraz,lehenego harri zaharrak eraldatu eta beste harri berriak sortzen dira. Sortzeko faktoreak: Tenperatura: gradiante geotermikoaren ondorioz. Presioa:harrien pisua (presio litostatikoa) plaken higidura (zuzendutako presioa). Fluidoak: nahiz eta aldaketa metamorfikoak sortu ez garrantsitsuak. Denbora: oso garran. Aldaketa metamorfikoak: berkristaltzea, desidratazioa, eskistositatea, bretxak egitea, mineral polomorfoak, mineralen birmoldatzea. Motak: Termikoa: tenperatura+ presioa-. Magmaren ondoko inguruak. Presio m.: 1kataklastikoa: zuzendutako presioaren ondorioz. 2zama m.: presio litostatikoaren ondorioz, eskistositatea. Dinamotermikoa: P+, T+ zenbat eta sakonago handiagoa.