2153

1.Substantzia puruak  eta Nahasteak

Substantzia purua: konposizioa aldatzen ez duen materia da. Substantzia puruak ezin dira prozesu substantzia  sinpleagotan deskonposatu.Motatako substantzia puruak daude:

·         Konposatuak:prozesu kimiko baten bidez elementu sinpleagotan deskonposa daitezkeen substantzia puruak dira.(ura adibidez)

·         Elementuak:edozen prozedura  erabilita ere, substantzia sinpleagotan ezin deskonposa daitezkeen substantzia puruak dira.(burdina adibidez)

Nahasteak zenbait substantzia puru konbinatuz sortutako materia da.Substantzia horiek prozedura fisikoen bidez banan daitezke. Bi nahaste daute:

·         Nahaste heterogenoa: osagai ikusi egiten dira.

·         Nahaste homogéneo edo disoluzioetan:osagaiak ezin dira berezi.

2.Nahasteak banatzea: Nahasteetako substantzia purua prozedura fisikoen bidez banadu daitezke. Horretarako prozedura bate do beste bat erabiltzen da, nahasteetako osagai egoera fisikoa eta osagai bakoitzaren berariazko propietateak zein diren kontuta hartuz.

1.        Baheketa: prozesu hau oso egokia da oso tamania desberdineko partikulak dituzten osagaien nahaste solidoak banantzeko.

2.        Iragazketa:prozesu honen bidez , nahaste bateko solido disolbaezina eta likidoa banatzen dira.

3.        Kristalizazioa: prozesu hau oso egokia da likidoetan disolbaturiko solidoak banatzeko; horretarako disoluzio horren ura lurrunduko dugu.Itsasoko gatzagetan esate baterako kristalizazioz ateratzen da gatza itsaoko uretatik.

4.        Banaketa magnetikoa:nahasteko osogaietako bat metal ferromagnetikoa denean (fe , ni ,co) erabiltzen da prozesu hau.Osagai hori iman baten bidez banatzen da gainerako osagaitatik.

5.        Dekantazio:oso prozesu egokia da dentsitate desberdineko bi likido nahastezin banatzeko;olioa eta ura banantzeko esaterako

6.        Destilazio:prozesu hau erabiltzen da oso temperatura desberdinetan irakiten duten bi likido nahaskor(nahas daitezkenak)

7.        Kromatografia:teknika hau  nahaste homogeneoen osagaiak banantzeko erabiltzen da,osagai horiek diolbatzaileekiko afinitate desberdina dutela aprobetxatuz.

3.Nahaste homogeneoak: disoluzioak    Disoluzioa bi osagaiz edo gehiagoz osaturiko nahaste homogeneoa da. Disoluzioetan:

·         Proportzio handienean dagoen osagaia disolbatzailea da

·         Proportzio txikienean dagoen osagaia-ak solutua da.

3.5 Disolbagarritasuna:Substantziaren disolbagarritasuna disolbatzaile jakin batean disolba daitekeen gehieneko solutu kantitatea da. Disoluzio mota hauek ditugu:

·         Disoluzio diluitua:disolbatzaile kantitatearekin alderatuz solutu gutxi duenari esaten zaio

·         Disoluzio kontzentratua:disolbatzaile kantitatearekin alderatuz solutu asko duenari esaten zaio

·         Disoluzio asea:solutu gehiago harta ezin duen disoluzioari esaten zaio.

Solidoen disolbagarriatasuna: Normalean solidoen disolbagarritasuna handitu egiten da temperatura gora egin ahal.

Gasen disolbagarritasuna :Gasak ere disolba egin daitezke likidoetan. Ibaietako  eta itsasoko uretan oxigenoa dago disolbaturik eta arraina arnasteko aprobetxazen dute.Baina solidoetan ez bezala tenperaturak gora egin ahal txikitu egiten da gasek likidoetan duten disolbagarritasuna.Fenomeno horrekin errazago ulertuko dugu zenbait jarduerak sortzen duten kutsadura termikoa. Hain zuzen ere industria eta central eletrikoa askok ur bidezko hozte-zirkuituak erabiltzen dituzte. Zirkuitu horren bidez makinak hozten dira.