Argumentación Persuasiva: Claves para Identificar Falacias Lóxicas Comúns

Falacias Non Formais: Erros na Significación e Apelacións Non Racionais

As falacias non formais diferéncianse das falacias formais en que, aínda que cumpren as leis da lóxica, presentan erros de significación pola ambigüidade dos termos, ocultan información ou apelan a instancias non racionais.

Petición de Principio (Petitio Principii)

É un argumento no que se dá por suposto nas premisas o que se quere demostrar. Un caso deste tipo de argumentación sería o seguinte:

"O asasinato é moralmente rexeitable e a eutanasia é un asasinato, ergo é moralmente rexeitable."

(Neste exemplo, falta por demostrar que realmente a eutanasia sexa un asasinato, o que constitúe a premisa non probada).

Falacia de Contrabando de Premisas

Relacionada coa petición de principio, esta falacia consiste no uso, nunha presunta dedución, de información que realmente non está expresada nos enunciados dos que se parte.

Anfiboloxía

A anfiboloxía baséase na polisemia ou homonimia dos termos para construír razoamentos aparentemente verdadeiros, como no caso:

"Os gatos son animais e tamén un tipo de panca, polo tanto algunhas pancas son animais."

Falacia Ad Ignorantiam

Consiste na defensa da falsidade de algo amparándonos en que o contrario non foi probado:

"Ninguén puido demostrar que Deus existe, polo tanto non existe."

Argumento Post Hoc, Ergo Propter Hoc

Este argumento establece unha relación causal entre dous feitos amparándose unicamente na continuidade temporal de ambos:

"Tomei leite pola noite e doeume o estómago, polo tanto son intolerante á lactosa."

Falacias da Relevancia: Apelacións Emocionais e Persuasión

Máis sinxelas de identificar, as chamadas falacias da relevancia son aquelas que se basean nunha apelación ás emocións ou a factores externos, no canto do rigor da argumentación, para persuadir ao rival ou a un auditorio. Seguidamente exponse a explicación dalgunhas delas a modo de lista:

1. Argumento Ad Hominem

   Consiste en tentar refutar a posición do outro por medio da descalificación persoal. Un claro caso sería o contraataque nun debate político sobre natalidade baseándose en que o rival non ten fillos, e non na debilidade dos seus argumentos.

2. Argumento Ad Verecundiam

   Baséase na autoridade de quen o afirma, como no seguinte caso:

   "Aristóteles dixo que a Terra estaba no centro do universo, polo tanto isto é certo."

3. Argumento Ad Baculum

   Ameaza cun prexuízo para aquel a quen se pretende convencer de non aceptar as teses que se expoñen. Un exemplo sería:

   "Debes poñer o cinto para evitar multas."

   (No canto de centrarse nos motivos de seguridade que xustifican as sancións).

4. Argumento Ad Populum

   Apelación ao criterio da maioría sen buscar xustificar a súa validez, como no seguinte caso:

   "Debemos aprobar esta lei porque todos os países da Unión Europea o fixeron."

5. Argumento Ad Misericordiam

   Trátase de respaldar as propias ideas no sentimento de mágoa daqueles a quen queremos convencer:

   "Debes comer o que che queda no prato, pois hai moitos nenos no mundo que pasan fame."

6. Argumento Tu Quoque (Ti Tamén)

   Consiste en xustificar os propios erros en que son compartidos co adversario, como ocorre se nun debate parlamentario o Goberno se defende de quen o critica por non baixar os impostos aducindo que o rival político que o critica tampouco os baixou cando gobernou.