Exploración das Vangardas na Literatura Galega do Século XX

As Vangardas na Literatura Galega

Principais Movementos Vangardistas

• Cubismo: Frecuentes alusións a conceptos espaciais e lineais.
• Futurismo: Exaltación da máquina, da velocidade da guerra e da cidade.
• Expresionismo: Reivindicación da subxectividade do artista, busca revelar os trazos máis tortuosos da existencia.
• Dadaísmo: Destrución total das normas estéticas, defende a liberación total da creatividade do artista.
• Creacionismo: Arte que non imitase a natureza.
• Imaxinismo: Riqueza de imaxes de colorido e ritmo, poesía animicamente fría.
• Ultraísmo: Síntese de todas as vangardas.
• Surrealismo: Culminación das vangardas.

A Poesía Vangardista Galega

Tendencias Poéticas

• Tendencia Neotrobadorista: Movemento poético que consiste na recreación das cantigas de amigo cunha estética contemporánea. O abraio diante das cantigas medievais leva a algúns poetas novos a introducir nas súas obras elementos do seu estilo e a súa temática, combinándoos con outros trazos de estilo vangardista.
  • Exemplos: Álvaro Cunqueiro, "Cantiga nova que se chama Ribeira" e Fermín Bouza Brey, "Nao senlleira".
• Tendencia Hilozoísta: Tipo de poesía caracterizada pola brevidade e sinxeleza, inspírase na paisaxe (tema absolutamente tradicional), mais cunha visión e algúns recursos totalmente novos, de raíz vangardista.
  • Exemplos: Luís Amado Carballo, "Proel", Álvaro de las Casas e Eduardo Blanco Amor.
• Tendencia Propiamente Vangardista: Baseada na asimilación parcial e ecléctica de diferentes ismos europeos.
  • Exemplos: Manuel Antonio, "De catro a catro" e Álvaro Cunqueiro, "Mar ao norde".

Autores e Obras Destacadas na Poesía

Álvaro Cunqueiro

Foi antes da guerra un poeta de liña basicamente cubista, pola súa receptividade cara ás correntes da vangarda: "Poemas do si e non". Tamén cultivou o surrealismo con "Soma de claridades" e o neotrobadorismo con "Cantiga nova que se chama Ribeira".

Manuel Antonio

Representa o tipo de artista da vangarda, cunha actitude ideolóxica con tres trazos fundamentais: espírito de rebeldía, compromiso nacionalista galego e simpatía polo anarquismo. A súa obra máis coñecida é "Mais alá".

Etapas da Evolución Poética de Manuel Antonio:

• De formación: Anterior á consolidación dun estilo vangardista, cun estilo próximo ao modernismo.
• De ruptura vangardista: Comeza con "Con anacos do meu interior" e continúa coa evolución vangardista que culmina con "De catro a catro".
• De retroceso na audacia vangardista: No poemario "Viladomar" obsérvase un retorno ao estilo da etapa anterior.

"De catro a catro": Obra Cume da Vangarda en Galicia

Esta obra está formada por diversas liñas interpretativas:

• O poemario como unha obra estruturada sobre a base dunha viaxe marítima real.
• A obra é unha reflexión existencial.
• A obra reflicte unha situación de trauma do poeta.
• Unha interpretación metapoética: o poeta non é capaz de transmitir todo como desexaría.

A Prosa Vangardista Galega

Rafael Dieste: Mestre da Narrativa Renovadora

Considerado o gran mestre da mocidade renovadora galega, é autor de "Dos arquivos do trasno". Na súa narrativa destacan tres trazos fundamentais:

• A importancia da técnica, cunha mestura do popular e do culto.
• Preferencia por temas con misterio, combinando relatos realistas con outros fantásticos.
• A orixe popular e folclórica dos argumentos, con lendas e supersticións.

Outros Narradores da Xeración Novecentista

• Fermín Bouza Brey: "Cabalgadas no Salnés"
• Amado Carballo: "Maliaxe"
• Manuel Antonio: "Conto do afogado"
• Lois Tobío: "A nova vida"