Fisika 1.1

H.H.S.->Higikari batek higidura periodikoa du, baldin eta denbora-tarte berdinetan espazioko puntu beretik beti ezaugarri (posizio, abiadura, azelerazio) berdinek igarotzen bada. Elementuak-> Zikloa: higitzen den puntuak burutzen duen bira edo oszilazio osoa da. Periodoa (T): ziklo bat egiteko higikariak erabiltzen duen debora. Maiztasuna: (μ) segundo batean higikariak egiten duen ziklo-kopurua. Higidura periodiko batean, higikariaren jatorriarekiko distantzia balio maximo eta minimo batetik igarotzen denan, higidura oszilakorra da (pendulu baten higidura). ->Elongazioa: puntu oszilakorra oreka-posiziotik aldenduta dagoen distantziari. Anplitudea: puntu oszilakorretik oreka-posiziora dagoen distantzia handiena. Fasea: (φ) une horretako higiduraren egoera. Pultsazioa (ω): zirkunferentzian barrena dabilen itxurazko p puntu higikorrak duen abiadura angeluar kte.

Osziladore harmoniko sinplearen energia: horizontalean jarritako malgukiari loturiko masa kontsideratzen badugu, sistemaren energia mekanikoa edozein unetan enrgia zinetikoaren eta energia potentzial elastikoaren batura. Indar elastikoa kontserbakorra da, hau bat dator osziladore harmonikoaren energia mekanikoaren iraupenarekin. Uhin-higidura: ingurune elastikoaren barnean, higidura bibrakorraren hedapena. Uhin-motak:->Mekanikoak: energia mekanikoa garraiatzen badute. Bere hedapenerako materiazko ingurunea behar dute.->Elektromagnetikoak: azeleratutako karga elektronikoen oszilazoek sotutako energia elektromagnetikoa garraiatzen dute. Uhin hauek ez dute ingurune materialaren beharrik hedatzeko.->Dimentsiobakarrekoak, energia lerro batean zehar (norabide batean) garraiatzen badute.->Bidimentsionalak, energia gainazal lau batean hedatzen badute.->Tridimentsionalak, energia espazioko hiru norabideetan hedatzen badute.->Zeharkako uhinak, bertako partikulak hedapen norabidearekiko elkarzutik bibratzen dutenak (argia).

Luzerako uhinak, bertako partikulak hedapen norabie berdinean bibratzen dutenak (soinua). Uhin baten magnitude bereizgarriak: ->Uhin luzera: (λ) bibrazioko egoera berdinean dauden elkarren segidako bi punturen arteko distantzia.->Periodoa, perturbazioak uhin-luzera bezalako distantzia egiteko behar duen denbora.->Maiztasuna: segundo batean hedatzen dire uhinen kopurua.

μ=1/T

T=1/μ

φ=φ0+ωt

ω=2π/T=2πxμ

s=Asin (ωt+φ0)

v= ds/dt=A ω cos (ωt + φ0)

v= +-ω√A²-s²

a= -ω² s

T=2π/ω=2π/√k

F=-m  ω² s

T=2π√m/k => k=m  ω²

F= k  s

F'=-k  s

Ez= 1/2 m ω² (A²-s²)

Epx= 1/2 K s²

F=mg sinφ

F= -mgφ

F= -mg s/l

F= -K s => K= mg/l

T= 2π√m/K=2π√l/gg= 4π² l/T²