Principios da Ética Kantiana: Deber, Boa Vontade e Imperativo Categórico

O Deber en Kant: Tipos de Accións Morais

Segundo Immanuel Kant, hai tres tipos de accións con respecto da lei moral:

1. Accións contrarias ao deber: Aquelas accións que vulneran a lei moral, que son contrarias ao deber.

2. Accións conforme ao deber: Aquelas accións que non vulneran a lei moral, as que cumpren a lei, pero non por respecto á lei mesma, senón por outras inclinacións (temor ao castigo, esperanza de recompensa).

3. Accións feitas por deber: As verdadeiras accións morais son as que seguen á lei por mero respecto á mesma, por amor ao deber.

A Autonomía da Vontade

Nestas últimas accións (feitas por deber) cobra verdadeiro sentido a acción moral como actuación da razón práctica, porque nelas o individuo demostra a autonomía da súa vontade. A autonomía da vontade é a facultade humana que permite realizar accións libres, independentes da natureza, das paixóns ou de vontades alleas. A vontade autónoma é a expresión da razón na actividade práctica e nela fúndase a actividade moral, segundo Kant.

A Boa Vontade (Die Gute Wille)

Cando a vontade humana respecta a lei, que a súa razón captou como universal e necesaria, a vontade é boa. A boa vontade é o único que se pode considerar como bo sen restricións.

Todos os bens que se poden propoñer á vontade poden ser ou non ser queridos ou útiles, segundo as circunstancias. Pero unha boa vontade, isto é, unha vontade disposta a actuar sempre racionalmente, segundo os ditados da súa razón, pódese considerar sempre boa de xeito universal.

Unha vontade será boa cando obre por deber, e este obrar por deber significa ser completamente independente de fins e condicións, non estar suxeito a nada, só á máxima persoal que nos move á acción, pero que un decidiu libremente. A conciencia persoal convértese entón no único xuíz posible das nosas accións.

A máxima moral ten que ser a de actuar por deber, por respecto á lei moral, por iso a lei moral exprésase nun imperativo. ¿Como se formula ese imperativo que non contén ningún tipo de contido práctico e concreto?

O Imperativo Categórico: Fundamento da Moral Kantiana

Kant examina os distintos tipos de imperativos ou mandatos que se poden impor á vontade desde o entendemento e conclúe que os imperativos morais son aqueles que fan que algo sexa necesariamente bo, contrapoñéndoos aos técnicos e pragmáticos (que dependen do fin a conseguir e son hipotéticos).

Os Imperativos Hipotéticos

Os imperativos hipotéticos teñen sempre unha estrutura condicional (se..., entón...), polo que non poden ser universalmente verdadeiros. Neles a obediencia ao deber aparece condicionada por algo que se quere conseguir.