A Revolución Poética: Movementos Vangardistas e a súa Pegada na Literatura Galega

Poesía de Vangarda: O Inicio da Ruptura Estética

Ao inicio do século XX, a situación social e política en Europa (guerras, revolucións, crises) impulsou o xurdimento de movementos vangardistas que romperon coa tradición artística, buscando a experimentación e a creatividade. As vangardas rexeitaron o romanticismo e a métrica tradicional, adoptaron o verso libre e innovaron na linguaxe poética, coa idea dunha arte autónoma. Ademais, difundiron as súas ideas mediante manifestos.

Características Principais da Vangarda

• Antirromanticismo: Rexeitamento do sentimentalismo e de temas tradicionais como a natureza ou o amor.
• Verso libre: Abandono da métrica e a rima tradicionais.
• Arte autónoma: A arte como fin en si mesma, separada da realidade e da moral.
• Manifestos: Documentos programáticos utilizados para expresar as súas ideas e romper coas normas establecidas.

Movementos Vangardistas Internacionais Clave

• Futurismo: Celebra a velocidade, a tecnoloxía e o avance técnico.
• Surrealismo: Explora o subconsciente, o onírico e a liberación da mente.
• Cubismo: Descompón a realidade en formas xeométricas, ofrecendo múltiples perspectivas.
• Dadaísmo: Creación artística baseada no azar e no absurdo, desafiando a orde lóxica.
• Creacionismo: Concibe ao poeta como un creador absoluto, onde a imaxe poética se converte nunha realidade propia.

As Vangardas na Literatura Galega

En Galicia, as vangardas chegaron coa Xeración do 25 nos anos 20-30. Este grupo buscaba modernizar a cultura galega sen romper totalmente coa tradición, equilibrando así tradición e modernidade. Estes escritores comprometéronse coa identidade galega e participaron activamente en revistas fundamentais como Nós e A Nosa Terra, promovendo a renovación literaria.

Clasificación das Vangardas en Galicia

1. Vangarda Matizada (Renovación e Tradición)

Caracterízase pola renovación da tradición sen chegar á ruptura total coas formas establecidas.

• Neotrobadorismo: Recupera temas medievais amorosos e a lírica galego-portuguesa. Exemplo: Cantiga nova que se chama riveira de Álvaro Cunqueiro.
• Impresionismo: Reflicte sensacións inmediatas e a percepción subxectiva. Autores destacados son Amado Carballo en obras como Proel e O galo.

2. Vangarda Plena (Ruptura Total)

Implica unha ruptura radical e total coa tradición poética anterior.

• Álvaro Cunqueiro: Este autor amosa influencias do surrealismo en Poemas do si e non, e do creacionismo en Mar ao norte, onde a linguaxe abstracta e o xogo verbal adquiren un protagonismo esencial.