Sokrates y Plato

Platon Sokratesen ikasle Aristotelesen irakasle. Familia aristócrata. Politikarako saletazuna Sokratesen heriotza piztu. Demokraziak heriotzera kondenatu Sokrates. Berak esan ez da justiziarik izando filosofoak errege izan arte. Platonen ustez edozein sistema politikoren helburu zoriontasuna. Aztertu errealitatea metafísica antropologia epostemologia eta etika onen emaitza berak proposatuko sistema político. Atenasen bizi akademia sortu emakume eta gizonentzat. Bere sistema político Sirakusan practican jarri. Platonek jaso zuen eragina Sokratesengandik ideien unibertsaltasuna eta ezagutzaren arrazoimenezko jatorria, Parnimedesen sintesia egin. Lehenak errealitate etengabe aldatzen den zerbait da eta aldaketa horren eragile errealitatea osatzen duten elementu kontrajarrien borroka da. Parnemidesek aldatzen den zerbait ezin errealitatetzat artu, aldaketak suposatu izatearen ez izatea. Izatearen ezaugarriak aldagaitza perfektu eta infinito. Platonek metafisikaren teorian biak jaso. Platonek asko idatzi adibidez oturuntza errepublika fendom… Obra guztiak elkarrizketa forman. Ontologia errealitate materialak eta ideiak. Garai artan pentsamendu mitikoa indar handia. Bere pentsamendua arrazoimenetan oinarritu metaforaz alegoriaz eta mitoen indar espreziboaz baliatu bere teoriak azaltzeko. Bigarren puntua bere maisu Sokrates jarraituiz Sofistek planteatutako relativismo moralaren eta eszeptikoaren ontologiari aurre egiteko. Izaera erlijoso horrek izaera absolutua eman legeei eztabaida ezinak ziren. Sofistek leguen konbentzionaltasuna eta moralarena aldarrikatu zuten honela estatuaren lege izaera sakratua eta absolutua zalantzan jarriz. Bat egin estatuaren krisiarekin. Platonek ere arriskutzua ikusten du bere jarduera filosofikoa helburu onetara bideratu: estau bat sortzea eta leguen legitimazioa ez den erlijioan oinarrituko baizik eta arrazoimenean. Platonen ustez estatuaren oinerriak legeak dira. Saiatuko da Periklesen garai ilustratuan gauzaturiko erlatibitate prozesua deseustatzen eta estatuko balioen eta leguen izaera absolutua berreskuratzen. Esandako guztia arazo filosofikoa: existitzen da zuzentasuna eskuzabaltasuna ausardia eta edertasuna. Existitzen da zuzentasuna, Platon bai. Bi errealitate bereiztu: materiala etengabe aldatzen mundu sentigarri izaki naturalen eta objetuen Mungua, aldakorra inperfektua eta hilkorra. Adigarria arrazoimenen bidez auteman, ideiek osatu, perfektua aldagaitza eta hilezkorra. Lehentasuna errealitate adigarria. Ideiek osatu benetako mundua, mundu fisikoko gauzek existitzen dira ideiengatik. Platonen ontologia Parmenides eta Heraklito arteko sintesia dela esaten da. Ideiak ez direla inolaz ere adimenak sortutako kontzeptua baizik eta berezko errealitatea daukatena.

Mundu adigarrian idei asko baina denek ez izan inportantzia =. Lehen gauza naturalak eta objetuei buruzko ideiak gero matematikoak eta geometrikoak eta goialdean idei moral eta etikoak. Ideien artean arremana horren ezaugarri dialektika. Idei guztien gainetik ongia, mundu naturaleko eguzkiarekin alderatu, eguzkia argitzen duen bezala ongiaren ideiak gainontzeko idei guztiak argitu eta zentzua eman. Ongiarekin batera ideien gailurra osatu justizia eta edertasuna.Ezagutza teoria: zientzia eta iritzia. Platonek defendatu zientzia beharrezkoa eta unibertsala. Benetako ezagutzen ez dagokio errealitate sentigarriari. Errealitate iraunkor aldaezin eta hilezkor buruzko ezagutzan da zientzia. 2 ezagutza maila: iritzia ez da benetako ezagutza objetu naturalei buruz sentzumenen bidez jaso. Zientzia benetako ezagutza arrazomenaren bidez hauteman ideiei buruz. Arima arrazionala ideien munduan bizi.hezkuntzaren bidez arima gorputzetik askatu eta benetako munduaren ezagutza trebatu behar. Platonek esan ezagutza gogoratzea da. Hezkuntza igoera bat ez jakintasunetik ezagutzara eta azken elburua ongiaren eta ideien arteko ezagutza da. Igoera honetan landu gorutz hezkuntza matemática eta dialektika. Antropologia. Antropologiadualista da. Gizakiarengan bi osagai: gorputza(material aeta ustelkorra eta mundu sentikorrari dagokio arimaren espetxea arimaren bizimodua oztopatu) eta arima. Arima arrazionala buruan zuzentasuna filosofo hereje. Oldalkorra burarra adorean gerlariak. Kitzikakorra gerrialdea neurritasuna langileek. Pertsona guztiengan arima eta bertute Hajek ez daude proportzio berean banatutak. Sistema politikoa errealitatearen ispilu, pertsona bakoitza gizartean bete beharko duen funtzioa bere arimaren funtseskoa da. Orden hau errespetatzen bada zoriontasuna eta justizia