O Teatro Galego na Posguerra: De Cunqueiro a Ribadavia (1936-1976)

O Teatro Galego na Posguerra: Resistencia e Renovación (1936-1976)

O teatro galego sufriu, aínda máis que outros xéneros, as severas consecuencias da Guerra Civil Española e a posterior ditadura de Franco. Ao ser impensable un espectáculo teatral público en galego, a súa supervivencia foi posible grazas, en gran medida, ao labor desenvolvido no exilio e a iniciativas clandestinas ou de carácter máis íntimo.

A Xeración dos 50: O Teatro para Ler e a Proxección Universal

Deste xeito, é na década dos cincuenta cando comeza a emerxer en Galicia un teatro cun trazo distintivo: o desexo de transcender a propia realidade física e social na que vivían os autores. O obxectivo era presentar conflitos, situacións e personaxes cunha proxección universal, ofrecendo unha visión escura e conflitiva do mundo e da existencia.

Trátase, en moitos casos, dun teatro concibido para ser lido e non tanto para ser representado, xa que as posibilidades de que estas obras fosen levadas ao escenario eran escasas naquel contexto. Os autores máis relevantes entre 1950 e 1965 foron:

• Álvaro Cunqueiro
• Ricardo Carballo Calero
• Xenaro Mariñas del Valle

Álvaro Cunqueiro: Clasicismo e Innovación Dramática

Álvaro Cunqueiro sentía unha gran atracción polo teatro, xénero que, ademais, incluíu dentro dalgunhas das súas obras narrativas. O seu teatro caracterízase polo clasicismo, sendo William Shakespeare o autor preferido, a partir do cal construíu algunhas das súas pezas.

A súa obra máis representativa é O incerto señor don Hamlet, príncipe de Dinamarca. Trátase dun drama en tres actos breves no que ofrece unha nova versión da historia de Hamlet. Nesta adaptación, o príncipe aparece como unha vítima de si mesmo e acaba suicidándose ao descubrir a súa verdadeira identidade.

Ricardo Carballo Calero: Experimentación e Simbolismo

En canto á obra dramática de Ricardo Carballo Calero, é de carácter experimental e está composta por pezas próximas ao teatro do absurdo ou de orientación psicolóxica e existencial, nas que predomina o simbolismo. O máis importante da súa produción neste xénero chegaría na década dos sesenta, con obras como A farsa das zoas e A árbore, entre outras.

Xenaro Mariñas del Valle: Precursor do Teatro Social

Xenaro Mariñas del Valle é considerado o precursor do teatro social en Galicia. Escribiu obras significativas como A chave na porta e A revolta. A súa obra dramática caracterízase por presentar pezas de carácter simbólico nas que se mostra unha visión tráxica da existencia. Ademais, tamén escribiu obras de carácter experimental e vangardista, como O triángulo ateo.

O Grupo de Ribadavia e a Renovación Teatral Galega

A comezos da década dos sesenta, comezaron a aparecer novos grupos teatrais, culminando en 1973 coa celebración da I Mostra de Teatro de Ribadavia. Este evento tivo continuidade en sucesivas edicións ata 1980 e serviu como un punto de partida e de encontro fundamental para numerosos autores e grupos do noso país.

Dramaturgos Clave Vinculados á Mostra de Ribadavia

Algúns dos dramaturgos máis destacados vinculados a estas mostras de Ribadavia son:

• Euloxio Rodríguez Ruibal
• Manuel Lourenzo
• Roberto Vidal Bolaño

Euloxio Rodríguez Ruibal: Etapas e Experimentación

Euloxio Rodríguez cultiva un teatro de carácter experimental e tamén infantil. Na súa traxectoria podemos distinguir tres etapas:

1. Primeira etapa: Os textos son parábolas nas que utiliza técnicas da linguaxe cinematográfica. Desta etapa son Zardigot e O cabodano.
2. Segunda etapa: Pertencen dúas obras de gran comicidade: Azos de esguello e Unha macana de dote.
3. Terceira etapa: Iníciase en 1996 con Maremia, unha traxedia.

Manuel Lourenzo: Unha Obra en Tres Ciclos Temáticos

Manuel Lourenzo é autor de máis de sesenta obras. O conxunto da súa creación pode ser clasificado en tres ciclos principais:

• Ciclo mítico: Formado por pezas nas que se recrean personaxes míticos do teatro grego, como Electra ou Romaría ás covas do demo.
• Ciclo histórico: Inclúe obras nas que aparecen personaxes históricos, como Xoana.
• Ciclo da dramática urxente: Composto por pezas de teatro experimental e outras nas que predomina a crítica social. Forman parte deste ciclo Magnetismo e A estratexia do narco.

Roberto Vidal Bolaño: Simbolismo e Visión Pesimista

Roberto Vidal Bolaño cultiva, por unha banda, un teatro simbólico con raíces populares e, por outra banda, un teatro que ofrece unha visión pesimista da vida. Escribiu obras moi diferentes e recoñecidas, como Ledaíñas pola morte do meco ou Saxo tenor.

Legado e Impacto do Teatro Galego (1936-1976)

Grazas ao labor incansable de todos estes escritores, o teatro galego logrou recuperarse nos difíciles anos da posguerra, a pesar de que estas obras dramáticas en poucas ocasións eran representadas, xa que moitas delas estaban concibidas e escritas pensando principalmente na lectura.