1876ko uztailaren 21eko legea “euskal foruak ezeztatzen dituena”

Clasificado en Historia

Escrito el en vasco con un tamaño de 3,75 KB

1876ko uztailaren 21eko legea


Testu juridikoa eta publikoa dugu, eduki politikoa, ekonomikoa eta soziala duena. Espainiako gorteetan egindako legea da eta beraz izaera juridikoa dauka. Lehen mailako dokumentua da, publikoa eta zuzena, Gazeta de Madrilen argitalpenean kaleratutaizan zen.
Liberal kontserbadoreak gobernuan zeuden sistema politiko berri bat martxan jartzeko helburuarekin, berrezarkuntza. Estatu burua Alfonso Xll erregea zen, errege konstituzionala aipatua.
Bigarren karlistada amaitu berria zen eta lege horren bidez garaileak izan diren liberalek bere proiektua euskallurraldeak espainiar estatuan kokatzeko inposatzen dute.

GARAPENA: Espainiar estatauren eta Euskla lurraldeen arteko harremanak aldatzeko egiten da., euskal lurraldeek egfitura propioa dute zenbait arlotan eta arlo batzuk ez dira Moldatu lehen karlistada amaitu zenetik hona espiniar eredu zentrralistara. Une Horretan gerra amaituta, abagadunea du espainiar gobernuak euskal foruaren Aldaketa burutzeko lege honenbidez. Legeak ideia nagusi bi ditu: Batetik,mendebaldeko euskal lurraldeak Espainiako gainerako probintzien mailara pasatzen dira; bestetik mekanismo Berri bat aplikatuz, Foruen moldaketaren prozesua egiteko atea zabaltzen Da, espainiar liberalismoa kontserbadore eta zentralistaren ikuspegitik.

Euskaldunak espainiar Konstituzioaren menpe gerazten dira eta, Beraz, konstituzioak azaltzen dituen eskubideak eta betebeharrak bete behar Dituzte (1. Artikulua). Espainartasun horretan bi arlo dira nagusi: Derrigorrezko soldaduska eta zergak.

Bestalde, amankomuneko egoeraz haratago joateko ate Bat irekitzen da 4. Artikukuan, foruen moldaketa egiteko prozesuaren 3 zatiak Zehazten baitira, 1841eko legearen ondoren zehaztu gabe izan zena. Hori Lortzeko honako 3 pausuak izango ziren: 1) Euskal lurraldeek moldaketa proiektua Aurkeztea (edo gutxienez hori egiteko adostasuna agertzea); 2) Gobernuak bere Gain hartzea proiektu hori edo euskal lurraldeen planteamendua entzunda eta Onartu gabe bere kabuz bat agertzea; 3) Gorteek gobernuaren proiektu hori Ontzat ematea.

KONKLUZIOA: . Euskal herritarren borondatea kontuan hartu gabe Espainiar liberal kontserbadoreek Foru sistemaren azken eraldaketa burutzen Dute lege honen bitartez. Foru sistema bertan behera geratzen da eta espainiar Estatu zentralista sendotzen da.

Foru sistematik jaiotako egitura berezia jartzen da Martxan, Kontzertu ekonomikoak. Ekonomia arloan legeak ez badu esaten ere euskal lurraldeek bereziak izango Dira aurrerantzean. 1877ko abenduaren 1ean Foru Diputazioak estatuak deseginda Aldeko diputazio probintzialak antolatzen ditu gobernuak. Hauek onartzen dute Egoera berria eta 1878ko legearen bitartez (otsailak 28) kontzertu ekonomikoak Martxan jartzen dira, euskal lurraldeak bereziak direla onartzen da.

Baina lurralde bakoitzak bere kontzertua antolatzeko Ahalmena izango du, 4 kontzertu ekonomiko sortuz. Kontzertu hauen bidez, Lurralde bakoitza zergak erabakitzeko ahalmena izango du neurri batean; zergak Biltzeko ahalmena ere bai; eta diru kopuru finkoa emango zaio espainiar Estatuari, kupoa 

Entradas relacionadas: