1905ko iraultza

Clasificado en Matemáticas

Escrito el en vasco con un tamaño de 4,59 KB

Desestalinizazioa

Stalin hil zenean gertatutako prozesu bat da. Stalin hil ondoren, 

 Khrustxevek hartu zuen kargua egoera errebisionista  zuen eta

Stalinen aurkako kritikak egiten hasi zen. Arerio politikoen aurkako

errepresioa gutxitzen da, ordurarte Stalinen erregimena eta

erregimenaren gehiegikeria kondenatu zituen , Khrustxevek 

Stalinen erregimena kritikatu eta sozialismorako trantzisio egiteko

beste eredu batzuk egon zitezkeela onartu zuten. Ondorioa,Khrustxe

kargutik kendua izatea izan zen eta Brejnev bueltatu zen.

Gorbatxov

(1931-gaur egun) Sobietar Batasuneko alderdi komunistaren idazkari

nagusia izan zen. 1985ean sartu zen eta Perestroika eta Glasnot 

izeneko egitasmo erreformista proposatu zuen, ekonomia berpizteko

helburutzat. Horretarako kanpo politika aldatu beharra zegoen. 

Egitasmo erreformista honen ondorioak, SESBn erorrera hasi zela eta

herri satelite guztien desagerpena izan zen. Erreforma honi esker 

alderdi komunistaren alderdi berriak sortu ziren.

Yeltsin

(1931-2007) 1991an kargua hartu eta urte hartan Sobietar Batasuna

erori zen. Lehendakari bihurtu zen egoera aldatzen delako eta

Errusiako federazio bezala ezagutzen hasten dugu, urte hartan SESB

ezagutzeari uzten baitiogu. Errepublika gehien independentzia 

onartu zituen errebersionismo izanez. Estatu burujabeen erkidegoa

sortzen saiatzen da, baina porrota izan zen. 1999 Putin jartzen da

karguan gaur egun arte.

Pragako udaberria

1968an hasi eta urte berean amaitu zen. Gerra Hotzaren garaian

Txekoslovakian erreforma eta liberalizazio politikoa lortzeko

saiakera baketsua izan zen. Txekoslobakian herri satelite bat zen

eta SESBen agindua kendu nahi zuen, baina ez zuten lortu,

Varsoviako itunaren armadarengaitik. Ekialdeko blokean zeuden

arteko herrialdeen armada zen, Bresnevek bidalia. Hainbat

ondorio izan zituen, SESBek bere boterea berezartzea lortu zuen,

Dubcek-ek esandako erreformak bertan behera geratu ziren eta

Sobietar Batasunak zensura eta jazarpen gogorrago bat ezartzen

du. Emigrazioa ere igo zen egoera aldatzen ez zelako eta 100

hildako egon ziren, gehien bat ikasleak.

Tito

(1892-1980) Jugoslaviako agintaria II.MG bukatu bezain laster

bihurzten da. Armada gorriaren laguntzarik gabe lortu zuen

Jugoslavia askatzea eta egoera autonomo batean funtzionatzea.

Boterean egon zen hil arte eta egoera autonomoan jokatzeak

COMINFORMetik botatzea eragin zuen Sobietar Batasunarekin

harremanak haustuz. Honek Stalinek bere politika gogortzea

eragin zuen eta alderdi komunisten purgak ere garatu zituen

Titorekin ados zeudenak epiatuz.

Herri sateliteak

Potentzia handi baten eragin politiko eta ekonomikoarenpean

dagoen herrialdea, Sobietar Batasunarenpean.II.MG ondoren,

ekialdeko blokean. Polonia, Rumania, Bulgaria, Hungaria,

Txekoslobakia, ekialdeko Alemania. Yalta eta Posrdamen

irabazleek banatu zituzten heerrialdeak SESBentzako. SESBentzako

segurtasun lerroa SESB erori arte 1991.

Mao Zedong

(1893-1976) Agintaria Txinako alderdi komunistaren idazkari nagusia.

49tik Txinako agintaria. Erregimen komunista ezarri zuen Aurrerazko

jauzi handia marxtan baina porrota izan zen eta boteretik aldendu zuen

residentzia galdu. Mao 1966an bueltatu eta Iraultza kulturala martxan

jarri zuen bere arerio politiko guztaik zapaldu zituen.

Aurreranzko jauzi handia

Politika neurri multzo bat erreforma hori egioteko, ondorioak, porrtota

gosetea eta maoren aurkko kritikak hasi ziren eta bereak boterea galdu

zuen pixka, ordezko bat ipini zuten, boterea hartzeko iraultza kulturala

hasi zuen, mugimendu bat Maok aurrera eraman zuen 66an hasi zen

mao hil arte iraun zuen, bere areroi politiko guztiak akabatzeko egin zuen,

kapitalistekin akabatu beharz ela esan zuen, maok berriro botera hartu.

Iraultza kulturala

Mugimendu bat da, Maok eraman zuen aurrera 1966ean hasi zen eta Mao

hil arte mantendu zen. Bere arerio politiko guztiak akabatzeko egin zuen,

kapitalistak zeudelako Txinan eta haiekin akabatu behar zuela. Maok boterea

berriro ere berreskuratu behar zuela. 1966an bueltatu zen iraultza kulturala

martxan jarriz eta bere arerio politikoak zapaldu zituen.

Entradas relacionadas: