Análise de Mapas Sinópticos: Anticiclóns, Borrascas e Frontes

Análise de Mapas Sinópticos

Estamos ante un mapa sinóptico ou mapa do tempo en superficie que representa o estado da atmosfera nun momento determinado, mediante isóbaras, é dicir, liñas que unen puntos coa mesma presión atmosférica medida en milibares (mb) ou hectopascais (hPa). Represéntanse xeralmente en intervalos de 4 mb. Identifícanse os centros de acción (anticiclóns e borrascas) coa súa presión central.

Centros de Acción e Circulación Atmosférica

Antes de precisar o tipo de tempo que se dá nunha zona, é importante explicar os factores termodinámicos da circulación atmosférica. Os Centros de Acción son áreas de altas e baixas presións. A presión atmosférica normal a nivel do mar é de 1013,25 mb (ou hPa). Nos mapas do tempo, úsase a miúdo 1016 mb como referencia para distinguir altas e baixas presións.

Alta Presión ou Anticiclón

Unha Alta Presión ou Anticiclón é unha zona de aire a altas presións, superior a 1016 mb. A presión máis alta desta célula de aire dase no seu centro e diminúe cara ao seu exterior. No Hemisferio Norte, os ventos circulan no seu interior en sentido horario debido á forza de Coriolis. O aire é descendente, o que xera tempo estable e ceos despexados. En superficie, o aire diverxe dos anticiclóns cara ás baixas presións; en altura, converxe.

Baixa Presión, Depresión, Borrasca ou Ciclón

Unha Baixa Presión, Depresión, Borrasca ou Ciclón é unha zona de aire a baixas presións, inferior a 1016 mb. A presión máis baixa dase no seu centro e aumenta cara ao exterior. No Hemisferio Norte, os ventos circulan no seu interior en sentido antihorario. En superficie, o aire converxe cara ás borrascas. No seu interior, a circulación do aire é ascendente, o que provoca tempo inestable, con nubes e, con frecuencia, precipitacións.

As Frontes Atmosféricas

As frontes son superficies de contacto entre dúas masas de aire con características de temperatura e humidade diferentes. Debido á súa extensión, non se mesturan facilmente. En España, a Fronte Polar, que separa as masas de aire tropical e polar, é a máis relevante.

Formación de Borrascas Frontais

As ondulacións na Fronte Polar poden dar lugar a borrascas frontais, que tipicamente presentan unha fronte fría e unha fronte cálida. Na fase de formación, o aire cálido (tropical) ascende suavemente sobre o aire frío (polar) ao longo da fronte cálida. Pola súa banda, o aire frío (polar) avanza por debaixo do aire cálido ao longo da fronte fría, obrigándoo a ascender bruscamente. Entre a fronte fría e a cálida, hai un sector de aire cálido en superficie. Estas borrascas frontais xeran tempo inestable e precipitacións ao paso das frontes.

Oclusión da Borrasca

A fronte fría avanza máis rápido ca fronte cálida, reducindo progresivamente o sector de aire cálido entre elas. Cando a fronte fría alcanza á cálida, prodúcese a oclusión da borrasca. O aire frío en superficie substitúe o aire cálido, que ascende. En altura, o aire cálido mestúrase co aire frío, o que leva á disipación da borrasca.

A Corrente en Chorro (Jet Stream)

As borrascas frontais da Fronte Polar son guiadas en altura pola Corrente en Chorro (Jet Stream), un fluxo de ventos fortes do oeste.