Antzinaro Berantiarra eta Erdi Aro Goiztiarra: Inperioak eta Erresumak

Erromatar Inperioa

Herri Barbaroen Mehatxua

• Erromatar Inperiotik kanpokoak barbaroak ziren.
• Hunoak Asiako estepetan bizi ziren.
• Tribuetan bizi ziren eta nomadak ziren.
• Erromatarrekin harremanak zituzten; batzuk baketsuak ziren, eta beste batzuk bortitzak.
• Germaniar batzuk Erromatar Inperioan sartu ziren eta jabetza txikiak ustiatzen zituzten.

Inperioaren Zatiketa

• Inperioaren zatiketa Germaniarren eta Hunoen aurka hobeto antolatzeko egin zen.
• Teodosio I.ak Erromatar Inperioa bitan zatitu zuen 395. urtean.

Germaniar Erresumak

Lurraldearen eta Politikaren Antolaketa

Mendebaldeko Erromatar Inperioa erresuma independenteetan zatitu zen V. mendetik VII. mendera bitartean.

Antolaketa Politikoa

Errege-erreginek agintzen zuten, monarkiak ziren. Monarka bakoitzak bere kontseilu militarra eta herrietako buruzagiak (kondeak eta gotzainak) zituen.

Bisigodoen Erresuma

Erresumaren Eraketa eta Bilakaera

• Hunoek presionatuta, bisigodoak IV. mendearen amaieran sartu ziren.
• V. mendean, sueboek, alanoek eta bandaloek Iberiar Penintsula inbaditu zuten.
• VI. mendean, frankoek bisigodoak bota zituzten.
• Bisigodoak Tolosara (hiriburura) joan ziren.
• Hiru errege garrantzitsu: Rekaredo, Leovigildo eta Rezesvinto.

Kultura eta Artea

• Harrizko eliza txikiak egiten zituzten; eraikuntza horietan ferra-ganga erabiltzen zen.
• Harribitxiak eta metal preziatuak erabiltzen zituzten zenbait objektu egiteko.

Bizantziar Inperioaren Bilakaera

Justiniano I.aren Erregealdia

• Justiniano enperadorearen goren unea izan zen; bere emazte Teodorarekin batera gobernatu zuen 527tik 565era arte.
• Justiniano antzinako Erromatar Inperioa berregiten saiatu zen.

Antolaketa Sendoa

• Basileusak gobernatzen zuen.
• Funtzionario espezializatuen sare baten bidez betearazten zituen aginduak.
• Diplomatikoen kidego bat arduratzen zen kanpo harremanez.
• Armadak inperioaren mugak defendatzen zituen.
• Justinianoaren Kodeak legeak jasotzen zituen.

Bizantziar Gizartea eta Kultura

Bizantziar Gizartea

Kultura eta Artea

• Hasieran, erromatarren bizimoduari eutsi zion.
• Justiniano I.aren erregealdiaren ondoren, Greziako elementuak hartu ziren.
• Kokapen geografikoari eta merkataritzaren garapenari esker, leku askotan eraginak bildu zituen.

Islamaren Jatorria

Islamaren Sorlekua

• Islama VII. mendean sortu zen.
• Artzaintzatik bizi ziren, eta elkarren aurka borrokan aritzen ziren tribuetan antolatuta.
• Itsaso Gorriaren eremu hartan Medina eta Meka zeuden.
• Garrantzi handiko merkataritza-gunea zen.
• Mahoma Mekan bizi zen.

Islamiar Erlijioaren Oinarriak

• Mahoma profetaren predikuak Koranean jasota daude.
• Musulmanek funtsezko bost eginbehar hauek dituzte:
  • Fede-aitorpena (Shahada)
  • Eguneroko otoitza (Salat)
  • Limosna ematea (Zakat)
  • Baraua (Sawm), Ramadan hilabetean
  • Erromesaldia Mekara (Hajj)