Arnasketa Sistema: Aire Irakurketa eta Garapena

SUDUR-BARRUNBEA

a) Bere funtzioa aire iragaztea, berotzea eta hezetzea da. b) Airea prestatzen da bere baldintzak biriken ehunarekin ahalik eta antzekoenak izan daitezen.

KANPOTIK BARRURA, HAUXE DA ARNAS SISTEMAREN ORDENA

c) Sudurra, faringea, laringea, trakea, bronkioak, bronkioloak eta albeoloak.

LARINGEA

a) Bakarrik airea pasatzen da. b) Ziliodun mintz mukosa batez tapizatuta dago. c) Mintz horrek hauts partikulak kentzen, eta sartzen den airea berotzen eta hezetzen laguntzen du. d) Ahots kordak barruan ditu.

ALBELOAK

a) O2 eta CO2 trukatzeko oso eraginkorrak dira. b) Bakoitzak odol-kapilarrak ukitzen ditu. c) Gas truketa arnas-mintza deritzon barrearen bitartez agiten da.

BRONKIOAK

b) Behin eta berriro esponentzialki zatitzen dira albeloetaraino. c) Azpizatiketa aurrera doan heinean kartilagozko egitura galduz doaz. d) Azkenean epiteliozko geruza batez osatuta daude.

BIRIKAK

c) Airea botatzea pasiboki gertatzen da. d) Batak 3 eta 2 lobulo ditu.

BOLUMEN/MINUTU

a) Litro minutuz neurtzen da. b) Bolumen korrientea X arnasketa maiztasuna da.

ARIKETA FiSIKOAK EGITEAN

a) Gas albeolarraren konposaketa estable mantentzen da.

ARIKETA FISIKOAK ARNASKETA SISTEMAN DUEN ERAGINA

a) Odol fluxua gutxitzen da. b) 5 edo 6 bider areagotu dezake. c) O2 gehiago eskatzen du eta CO2 gehiago botatzen du.

BIRIKEN GARAPENARI BURUZ

a) Adinarekin batera gaitasuna asko aldatzen da. c) Umetan 40L/min.-tik, 110-140L/min.-ra pasa daiteke heldutasunean. d) Neskatoek eredu berdina jarraitzen dute, baina balore absolutuak baxuagoak dira.

INDARRA ENTRENAZEKO PAUTAK

a) Hasieran, gihar talde guztien garapen aldeanitza bilatu. b) Indar lan baten ondoren, beti malgutasun lana egin. d) Jarraikortasuna eta frekuentzia oso garrantzitsua da, jarduera ez ekidin.

ERRESISTENTZIA INDARRA

a) Kirol arlo bakoitzak bere erresistentzia indarra eskatzen du.

ABIADURA INDARRA GARATZEKO

a) Pisuak %50etik 70era bitartekoak izango dira.

INDARRAREN GARAPEN BIOLOGIKOA

c) 14-16 urtekin, hezurrak eta artikulazioak ez dira zama handiak jasotzeko gai.

NERABETASUNEAN ENTRENATZEKO SISTEMAK

b) Autozamak oso egokiak dira. c) Bikoteka: gihar talde handien indar orokorra lantzeko oso egokiak dira. d) Pliometria: altuera desberdinak egindako jauziak dira.

INDARRAREN GAIENTRENAMENDUAREKIN

a) Kontraktura muskularrak izateko arriskua areagotu egiten dira. c) Gihar zuntzek estimuluen aurreko erreakzio abiadura galtzen dute.

INDARRA

d) Denak egiazkoak dira.

INDAR MOTAK

c) Ariketaren bat egitean giharrak duen tentsio maila kontuan hartu behar dugu. d) Erresistentzia indarra: iraupen luzeko esfortzu baten ondoren nekeari aurre egiteko giharrak duen gaitasunari deitzen zaio.

KONTRAKZIO MOTAK

b) Isotonikoak eta isometriokoak izan daitezke. c) Kontrako isotoniko eszentrikoa: kanpoko erresistentziak giharren indarrarekin gainditu eta giharra luzatu egiten da. d) Bi motatakoak: giharraren luzera nola aldatzen kontuan hartuta.

INDARRA LANTZEKO

c) Azkenik, atseden fasea dator eta superkonpentzazioa lortzea du helburu.