Atmosferaren Kutsadura eta Uraren Erabilerak: Definizioak
Clasificado en Geología
Escrito el en vasco con un tamaño de 2,82 KB
Atmosferaren Kutsadura eta Uraren Erabilerak
Atmosferaren Kutsadura: Definizioa
Airearen ohiko konposizioan egon ohi ez diren zenbait substantzia edo energia motaren bat (adibidez, zarata, erradiazio ionizatzaileak) agertzea da, edota aireak berezkoa duen osagairen baten edo gehiagoren kontzentrazioa ohi baino handiagoa izatea.
Atmosferaren Kutsatzaileak
Airean pertsonei, bizidunei edo materialei kalteak edo eragozpenak eragiteko edota klima aldarazteko moduko kontzentrazioan dagoen substantzia, osagaia edo energia mota da.
Lehen Mailako Kutsatzaileak
Igorleek askatutako moduan agertzen dira atmosferan. 7 mota nagusi daude:
- Sufre-oxidoak (SOx)
- Karbono-monoxidoa (CO)
- Konposatu eratorriak eta halogenatuak
- Partikula totalak esekiduran (PTE)
- Konposatu organiko lurrunkorrak (KOL)
- Metal astunak
- Nitrogeno-oxidoak (NOx) (Oharra: Jatorrizko testuan ez zegoen baina ohikoa da zerrenda honetan)
Igorlea
Igorpenaren iturria da (adibidez: industriak, garraioak, energia ekoizten duten zentroak).
Smog Azidoa
Ke- eta kedar-partikulak lainoarekin nahasten direnean sortzen da, laino trinko kutsatzailea eratuz. Airean partikulak eta sufre dioxidoa (SO2) pilatzen direnean, negu hotz eta lanbrotsuak ohikoak dituzten hirietan eratzen den lainoa da smog azidoa. Kutsatzaile horien iturburua sufre asko duten erregaiak izaten dira, ikatza, esate baterako.
Euri Azidoa
Euri arruntak izaera azido samarra du, atmosferako CO2 ur-lurrunarekin nahastu eta azido karbonikoa (H2CO3) osatzen duelako. Baina atmosferan pilatzen diren sufre-oxidoak (SOx) eta nitrogeno-oxidoak (NOx) urarekin nahasten direnean, azido sulfurikoa (H2SO4) eta azido nitrikoa (HNO3) sortzen dira. Ondorioz, ezohiko azidotasuna duen euria gertatzen da, hau da, euri azidoa.
Berotegi Efektua Areagotzea
Giza jardueren ondorioz (bereziki erregai fosilen errekuntzaren ondorioz), CO2-aren kontzentrazioa handitzen da atmosferan. Horrek berotegi-efektu naturala areagotzen du, aldaketa klimatiko globala eraginez.
Uraren Erabilerak
Erabilera Ez-Kontsuntiboa
Ura kontsumitzen ez duten eta berrerabiltzeko aukera ematen duten erabilerak dira. Adibidez: ingurumenekoa, energetikoa, nabigazioa eta aisialdia.
Emari Ekologikoa
Ibai batek behar duen gutxieneko emaria da, ekosistema horretako komunitatea bizi ahal izateko. Emari ekologikoak baldintzatzen du gizakiok ibai horretatik atera ahal dugun ur-emaria.
Erabilera Kontsuntiboak
Ura kontsumitzen duten edo kalitate-galera eragiten duten erabilerak dira. Ur hori ezin da zuzenean berrerabili; arazketa-prozesua behar du ibaira edo itsasora itzuli aurretik berriz erabili ahal izateko.