Aurkikuntzak eta Errege Boterea: XVI. Mendeko Gakoak

Aurkikuntzak

Eragileak

• Politikoak eta Ekonomikoak: Erregetzaren sendotzea, ekialdeko merkatura zuzenean bidaltzeko.
• Zientzia eta Teknika:

• Lurraren biribiltasuna onartzen da.
• Nabigaziorako tresna berriak: koadrantea, portulanoa, astrolabioa eta karabela ontzi berria.

• Erlijiosoak eta Ideologikoak

Bidaiak eta Bidaiariak

• Portugesen Esplorazioa:

• Portugaleko infante Enrique Nabigatzaileak nabigazio eta esplorazio bidaiak sustatu zituen.
• Portugalen helburua Sudaneko urrea lortzea eta Indiarekin salerosketan aritzea zen.
• Portugaldarrek Sudanera eta Afrikara joan nahi zuten espezie bila.
• Ibilbidea: Afrikako kostaldea inguratuz ailegatu ziren Indiara (+Madeira, +Azoreak, +Cabo Verde, +Bojador, +Gineako Golkoa, +azkenik Indiara).

• Gaztela:

• Amerikako jatorria itsas gizon batek aurkitu zuen, Kristobal Kolon.
• Gaztelaren helburua Atlantikoan sartzea eta mendebalderantz nabigatuta Indiara iristea zen.
• Mendebalderantz jo zuten eta Indiara ailegatu baino lehen Amerikarekin topatu egin ziren.

• Munduaren Banaketa eta Beste Espedizio Batzuk:

• Tratatu berri bat egin zen: Tordesillasko Ituna.
• Magallanesek eta Elkanok munduari lehen buelta eman zioten.

Errege Boterearen Tresnak

-Lurralde bateratzea: ezkontzen bitartez erregeek haien lurraldeak handitu.

-Estatu boterearen kontrola: Noblezia eta hiriaren gainetik jarri ziren erregeak.

-Administrazioaren hobekuntza: Funtzionarioak izendatu, jende espezializatua gai bakoitzeko. Zergak eta hiria finkatu.

-Armada iraunkorraren sorrera: Erregeek zergen bitartez lortzen dute armada mantentzeko dirua.

-Nazio harremanen antolakuntza: Lehen aldiz izendatzen dira enbaxadoreak herrialdeen arteko harremanak sendatzeko.

2 mota: iraunkorrak (urte asko) eta aldi baterakoak (behinkoak).

Niccolo Machiavelli (1469-1527)

Printzea liburua idatzi zuen 1513an.

Gobernarientzako jarraibide-liburua izatea nahi zuen.

Liburuan, gobernadorearen azken helburua boterea lortzea eta mantentzea dela esaten zuen, eta “estatuaren arrazoia” banakoen eskubideen edo interesen gainetik jarri behar zela.

Ekonomiaren Aurrerapena

Nekazaritza jarduerak: Oraindik nagusitua. XVI. mendean, uzta onek eta lur berrien labakitzeak nekazaritza sustatu.

Artisautzak: Gremioen kontrola saihestu, etxez-etxeko lan sistema garatua. Honen bitartez produktuak sortzeko nekazariei tresnak hornitzen zizkieten enpresariek, ondoren produktuak jaso eta saltzen zituzten.

Merkataritza: Aurkikuntza geografikoei esker, gora egin, ibilbideak ugaritu, eta Amerikatik iritsitako produktuak gehitu. Atlantikoko portuak indartu. Paperez ordaintzeko modua.

Ekonomia sistema kapitalista: Garatzen hasi. Hasieran merkataritza kapitalismoa izan zen, salerosketaren bidez lortutako kapitalak metatzean oinarritua. Une horretan lehen banku ofizialak eta pribatuak agertu; monetaren zirkulazioa handitu; merkataritza eta banku-eragiketak sinplifikatu; eta lehen merkataritza elkarteak sortu.