O Barroco: Arte, Ciencia e Cultura (Séculos XVII-XVIII)

O Barroco abarcou os séculos XVII e boa parte do XVIII. Foi unha época marcada por intensas consecuencias relixiosas.

Contexto Histórico e Relixioso do Barroco

• Nos países católicos, a relixiosidade era moi intensa e percibida en todos os aspectos da vida.
• Nos países protestantes, prevalecía unha forma de vida máis individualista e a valoración social do triunfo económico.

Principios Artísticos do Barroco

A arte barroca, inspirada nas formas clásicas, buscaba representar a realidade tal e como é. Os artistas barrocos desexaban espertar fortes sentimentos no espectador.

O Século de Ouro Español

Esta época viu o florecemento de grandes figuras literarias como:

• Cervantes
• Lope de Vega
• Calderón de la Barca

Música Barroca e as Primeiras Óperas

Grandes compositores marcaron a música barroca, e nesta época xurdiron as primeiras óperas:

• Vivaldi
• Haendel
• Bach

Avances Científicos Clave no Barroco

O Barroco foi un período de importantes descubrimentos científicos:

• Galileo confirmou a teoría heliocéntrica.
• Kepler formulou as leis que rexen as órbitas dos planetas.
• Newton enunciou a lei da gravitación universal.

Ademais, algúns gobernos crearon academias das ciencias para fomentar o coñecemento.

Características Xerais da Arte Barroca

A arte barroca distínguese por:

• Liñas curvas e columnas en espiral.
• Creación de efectos luminosos.
• Abundancia de decoración.
• Uso de materiais ricos e rechamantes.

Arquitectura e Urbanismo Barroco

Roma foi a capital do Barroco. Tras o Concilio de Trento, os papas decidiron restaurar a cidade para reforzar o seu papel como centro da cristiandade. Gian Lorenzo Bernini foi o principal encargado desta transformación.

En Francia, predominaron as liñas rectas e unha decoración abundante, construíndose grandes palacios como o de Versalles.

En Inglaterra, tras o incendio de Londres, deseñouse un novo trazado da cidade e construíuse a Catedral de San Paulo.

O Urbanismo Barroco: Prazas e Avenidas

O urbanismo barroco organizaba o espazo arredor da praza, símbolo do poder civil e relixioso da cidade, como a Praza de San Pedro (Vaticano) ou a Praza Maior (Madrid). Creáronse grandes avenidas para unir edificios. Fontes, obeliscos e estatuas decoraban o espazo urbano, enxalzando o poder de quen os encargaban. Tamén se desenvolveu o gusto polos xardíns.

A Escultura Barroca: Realismo e Emoción

A escultura barroca caracterízase por:

• Realismo e representación de sentimentos moi intensos.
• Gran mobilidade, enerxía e vitalidade.
• Efectos luminosos.
• Tema predominante: o relixioso, aínda que tamén se fixeron retratos e escenas mitolóxicas.

Bernini foi o principal escultor desta época.

Arquitectura e Escultura en España

Arquitectura Española Barroca

A arquitectura española barroca destacou por:

• Materiais modestos.
• Abundante decoración.
• Predominio de obras relixiosas e prazas maiores.
• Os Irmáns Churriguera destacaron polo seu estilo "churrigueresco", de ornamentación recargada.

Escultura Española Barroca

A escultura española barroca centrouse en:

• Retablos e imaxes para decorar templos e procesións.
• Madeira policromada.
• Figuras moi expresivas.

Gregorio Fernández foi un dos grandes mestres.

A Pintura Barroca: Luz, Movemento e Sentimento

A pintura barroca caracterízase por:

• Realismo, movemento e forza.
• Personaxes que mostran sentimentos intensos.
• Efectos luminosos (claroscuro).
• Temas moi variados: relixiosos, mitolóxicos, retratos, etc.

Grandes Pintores Europeos do Barroco

• Pintura Italiana: Caravaggio.
• Pintura Holandesa: Rembrandt, Frans Hals, Vermeer.
• Pintura Flamenga: Rubens, Van Dyck (discípulo de Rubens).

A Pintura Barroca Española

A pintura española barroca destacou polo seu realismo e grande emotividade, usualmente con mensaxes simbólicas detrás da escena principal.

José de Ribera: Naturalismo e Cor

Caracterizado polo seu naturalismo, influenciado por Caravaggio, pero con máis colorido e personaxes de actitudes máis serenas.

Francisco de Zurbarán: Misticismo e Bodegóns

Especializado en escenas relixiosas e bodegóns, os seus personaxes transmiten intensos sentimentos.

Bartolomé Esteban Murillo: De Tenebrismo a Intimismo

O seu estilo evolucionou: comezou cun realismo e tenebrismo de influencia italiana, para despois adoptar posturas máis serenas e intimistas nos seus cadros.

Diego Velázquez: O Mestre do Barroco Español

Considerado o mellor pintor do Barroco Español, Diego Velázquez foi pintor de cámara do rei Filipe IV. Destacou por:

• Captar perfectamente a personalidade dos seus retratados.
• O maxistral uso da luz para crear profundidade nos seus cadros.
• A súa loita para que a pintura fose recoñecida como unha arte e non como un traballo manual.