Bigarren Industria Iraultza eta Inperialismoa

1. Bigarren Industria Iraultza eta Ondorioak

1.1 Bigarren Industria Iraultza

Ikerketa zientifikoak industriara aplikatu ziren:

• Garraioak (petrolioa)
• Telegrafia sareak (telefonoa)
• Produktu berriak (beira...) (ekoizpen sektore berriak)
• Taylorismoa (lana + kapitala)

1.2 Merkataritza Azkundea

• Nazioarteko merkataritza x7 (garraiobide berriak: trena)
• Barne merkataritza (soldatak igo eta kontsumismoa sortu)

1.3 Demografiaren Hazkundea eta Migrazioa

• Elikagai hobeak + medikuntza hobetu = Europako biztanleria hazi (1850 = 275M / 1914 = 460M)
• Enplegua ez handitu = emigrazioa asko handitu (AEB, Kanada, Siberia...)

3. Inperialismoa

3.1 Inperialismoaren Zergatiak

Industrian potentziak garapen oso handia izan zuten, beraz, munduatik zehar zabaltzen hasi ziren: 3 arrazoi

• Politika eta Demografia:

  Gune estrategikoak eta biztanleria asko

• Ekonomia:

  Merkatuak zabaldu (ekoizpen soberakinak), lehengaiak eskuratu eta irabazi tasa handitu = baliabideak ustiatu (meategiak, kakao landaketa erraldoiak...), esku lan merkea eta garraioa + azpiegiturak sortu

• Kultura eta Ideologia:

  Aurkitu ziren esploratu gabeko lurraldeak (indigenak + kulturak) = ikuspegi arrazista (txuriak hobeagoak) eta zibilizatzeko beharra (erlijioa, ohiturak, "basatiak"). Potentzien boterearen sentimendu nazionalista ("hoberenak")

3.2 Hedapen Koloniala

XIX. mendean, Europa (Afrika eta Asia) lehiatzen ziren lurrarengatik.

• Afrikan, Britainia Handia eta Frantzia (B.H. - ipar-ekialdea, Fr. - mendebaldea)
• B.H. Indiaz jabetu zen eta garrantzi handikoa izan zen (Birmania + Malasia India babesteko)
• Fr. Indotxina (Vietnam, Laos...) / Errusia: Siberia eta hegoaldea / Txina aske baina B.H. merkatuan sartu

4. Kolonien Hedapena

• B.H.: India, Egipto, Sudan, Kenya, Rhodesia, Hegoafrikako Batasuna
• Fr.: Maroko, Aljeria, Mendebaldeko Afrika Frantsesa, Ekialdeko Afrika, Indotxina
• Alemania: Tanganyika, Hegoaldeko Mendebaldeko Afrika
• Errusia: Siberia, Turkestan, Mantxuria
• Holanda: Indonesia / Espainia: Rio de Oro / Portugal: Angola, Mozambike / Belgika: Kongo Belgikarra

5. Inperioen Antolaketa

Koloniak metropolien menpe bi mota: ustiapen / jendeztatze

• Kolonia: lurralde konkistatua, gobernu gabe (funtzionario eta armada boterean). Adibidez, Kongo Belgikarra
• Protektoratua: gobernu indigena, metropolia garrantzitsuena (armada, kanpo politika). Adibidez, Egipto
• Agindupeko lurrak: emigratutako jendea bizi (haiek gobernua). Adibidez, Kanada