Bigarren Sektorea: Industria, Meatzaritza, Energia-produkzioa eta Eraikuntza

BIGARREN SEKTOREA

lehengaiak aldatu eta giza beharrak asetzeko veste produktu batzuk egiten dituzten jarduerak daude. Nagusiak: industria, meatzaritza, energia-produkzioa eta eraikuntza

INDUSTRIA

lehengaiak aldatzen ditu, eta zuzenean kontsumitu daitzekeen produktu landuak edo berriro beste industria-prozesuan lehengai gisa erabil daitezkeen produktu erdilanduak egiten ditu.

Lehengaiak

landu edo erdilandutzen den baliabideak.

Energia-iturriak

lehengaien aldaketa prozesua egiteko behar den indarra ematen duten baliabideak.

Produkzio-faktoreak

langileak, kapitala edo ekoizteko behar diren ondasunak (instalazioak, makinak, dirua) eta telknologia.

MEATZARITZA

lurzoruan eta lurpean dauden harriak eta mineralak aurkitu, erauzi eta findu egiten ditu. Mineralak lurrazalaren proporzio oso txiki bat dira eta sakabanatutak daude. Ondorioz minerala ustiatzeko hainbat baliabide daude:
Prospekzio-metodoak: mineralak aurkitzeko

Erauzketa-teknikak: aire zabaleko hobietatik edo meategietatik mineralak ateratzeko

Fintze-sistemak: mineral erabilgarria (mena) inguratzen duen harritik (ganga) bereizteko.

ENERGIA-PRODUKZIOAK

energia-iturriak bero eta elektrizitate bihurtzen ditu, eta horiek lan bat egiteko auekera ematen dute. Eraldaketa energia-zentraletan egiten da: termikoa, nuklearra, eolikoa, eguzki-energia, hidarulikoa…

ERAIKUNTZA

egiturak (eraikin) eta ezpiegiturak (errepide, zubi) sortzen ditu.

Horiek egiteko proiektuak eta eraikuntza-materialak behar ditu, hala nola altzairua eta hormigoia.

LEHENGAIAK

industriak produktu landu edo erdilandi bihurtzen dituen baliabide naturalak dira.

LANDARE-JATORRIKO LEHENGAIAK

nekazaritzaren eta baso-ustiapenaren bitzartez lortzen dira. Nekazaritzaren bitartez: industria-laborantzak; kotoia, lihoa eta tabakoa. Baso-ustiapenal: egurra, zelulosa, kautzua eta kortxoa.

ANIMALIA- JATORRIKO LEHENGAIAK

abeltzaintzaren eta arrantzaren bitartez: larruak, artilea eta zeta eta kontserbak egiteko arrainak.

GEOLOGIA-JATORRIKO LEHENGAIAK

lurrazaletik, erauzten dira, hobietan metazten dira.

a.Mineralak: horietatik metalak (burdina, aluminioa, kobrea, zinka…) eta material ez-metalikoaka (beira, gemak eta ongarriak) lortzen dira.

b.Harriak: granitoa, buztina, marmola. Zuzenean edo eraikuntza materialak egiteko erabiltzen dira; zementua, hormigoia, zeramikak...

c.Energia-produktuak: ikatza, petrolioa, uranioa… Horietatik energia lortzen da.

LEHENGAIEN PRODUKZIOA ETA MERKATARITZA

PRODUKZIOA: herrialde gutxietan metatzen da. CARBS (Australia, Errusia, Brasil eta Hego Afrika) Baliabide natural nagusien %25-%50 metatzen dute.

Era berean, Estatu Batuak eta Txina baliabide zehatz batzuk metatzen dute. Hala nola, Erdialdeko Ekialdeko herrialdeak (petrolioa) eta herrialde pobre batzuk ( Boli Kosta: kakaoa eta Kongoko Errepublika: koltana)

KONTSUMOA: Mendebaldeko Europan, Japonian, Estatu Batuetan eta garapen-bidean dauden herrialde batzuetan metatzen da. Txinan eta Indian kantitate handietan kantitate handietan inportatzen ditzte tokiko industriaren funtzionamendurako.