Biologiaren Oinarriak: Mikrobioak eta Genetika

Mikrobio Eukariotoak

Mikroorganismo eukarioto guztiek nukleoa dute, zitoplasman zenbait organulu dituzte, eta Eukarya domeinuaren barruan sartzen dira. Talde hauek dira, besteak beste:

• Alga mikroskopikoak eta protozooak (Protistoen erreinukoak)
• Onddo mikroskopikoak (Onddoen erreinukoak)

Alga Mikroskopikoak

• Kloroplastoak dituzte.
• Zelulabakarrak edo zelulaniztunak dira.
• Fitoplanktona osatzen dute.

Protozooak

Mikroorganismo zelulabakar eukariotoak, heterotrofoak eta paretarik gabeak dira. Mugitzeko gai dira eta zenbait estimulurekiko sentikorrak dira. Zatiketa bitar bidez ugaltzen dira, edo zatiketa anizkoitz edo esporulazio bidez.

Talde nagusiak:

• Mastigoforoak edo flagelatuak: lokomozioa (flageloak), ugalketa (zatiketa luzetara, gameto bidez).
• Errizopodoak edo amebak: pseudopodoak; zatiketa bakuna edo anizkoitza, gameto bidez.
• Apikonplexuak edo esporozooak: gorputza uzkurtzea; ugalketa txandakatua, sexuala eta asexuala (esporulazioa).
• Zilioforoak edo ziliatuak: zilioak; konjugazioa.

Onddo Mikroskopikoak

• Usteltzen ari den materia organikoa dute habitat.
• Hifak eta esporak dituzte.
• Bost talde nagusi daude.

Mikroorganismoak eta Materiaren Zikloa

Mikroorganismoak materiaren zikloaren parte dira. Elementuak materia ez-organiko bizigabearen parte izatetik izaki bizidunen materia organikoaren parte izatera igarotzen dira, eta ondoren, berriro materia ez-organiko bizigabearen parte bihurtzen dira. Materiaren ziklo horri ziklo biogeokimiko deritzo.

Bi funtzio nagusi betetzen dituzte:

• Deskonposizioa: materia organiko bakun bihurtu.
• Mineralizazioa: materia ez-organiko bihurtu.

Mendelen Legeak

Lehen Legea: Uniformetasunaren Legea

Indibiduo batek karaktere baterako alelo berdinak dituenean, karaktere horretarako homozigotoa edo arraza purua dela esaten da. Aleloak desberdinak dituenean, berriz, heterozigotoa edo hibridoa da.

Alelo bakoitza letra batez adierazten da: gainartzailea larriz, eta azpirakorra xehez. Adibidez: L-k leuna adierazten du, eta l-k zimurra.

Bigarren Legea: Segregazioaren Legea

F1-eko indibiduoen artean egindako gurutzaketan, guraso bakoitzak bi gameto mota sortuko ditu: L eta l. Emaitzan, gametoen arteko konbinazio guztiak agertzen dira.

Hirugarren Legea: Transmisio Independentaren Legea

Karaktere baterako faktoreak eta beste karaktere baterako faktoreak bakoitza bere aldetik, independenteki, heredatzen dira.