Ekologia: Definizioak eta Kontzeptuak

Zer da ekologia?

Ekologiak izaki bizidunen arteko erlazioa eta inguruneak beraiekiko duen eragina aztertzen du.

Zer da biosfera?

Biosfera bizia finkatzen duen lurreko partea da.

Biotopoa

Adibidea eta baldintzak

Basoa, ibaia biotopo adibideak dira. Biotopoak ez du baldintzarik gabe existitzerik.

Biozenosia

Biozenosia biotopoa osatzen duten izaki bizidunen multzoa da.

Ekosistema

Definizioa

X + biozenosia = ekosistema; X biotopoa da.

Ekosistemak Euskal Herrian

Urtarrak eta Lehortarrak

Urtarrak: ibaia, itsasoa, lakua. Lehortarrak: akarlanda, zuhaitza.

Kontsumitzaileak

Definizioa eta Adibidea

Beste izaki bizidun batzuk jaten dituztenak dira, adibidez, leopardoa.

Deskonposatzaileen Garrantzia

Mantenugaiak birziklatzen dituztelako, ondakinen materia organikoa hartzen dute energia lortzeko.

Kate Trofikoa

Definizioa eta Adibidea

Harreman trofiko mailekatu sinplea da. Adibidez: belarra, untxia eta katamotza.

Ekosfera

Definizioa eta Mugak

Lurrean dauden organismo guztien multzoa da, bere mugak bizia garatzen den inguru geografikoa dira.

Espezie Baten Desagertzea

Berezko arrazoiengatik edo gizakien eraginez, ekosistema batetik espezie bat desagertzen bada, ekosistema osoan eragina du eta berriro oreka bilatu behar da.

Arranoa Ekosisteman

Maila Trofikoa

Arrano batek belarjaleak eta haragijaleak jaten ditu, beraz, bigarren mailako kontsumitzailea da.

Ekologia eta Zientziak

Zientzia hauetako zeinek ez du ekologiarekin zerikusirik? Filateliak.

Biziaren Sakonera Maximoa

Bizi-eraren bat izan dezakeen lurrazalaren gehieneko sakonera 200 m da.

Izaki Bizidunen Multzoa

Gune jakin batean bizi diren izaki bizidunen multzoari biozenosia deitzen zaio.

Biotopoa Definizioa

Biziaren euskarri izan litekeen faktore fisikoen espazio eta multzoari biotopoa deitzen zaio.

Ekosistema Definizioa

Izaki bizidunek eta ingurune fisikoak osatutako ekologiaren oinarrizko unitatea ekosistema da.

Ekosistemen Aldaketak

Ekosistemetan etengabeko aldaketak gertatzen dira, energiarenak eta materiarenak.

Izaki Autotrofoak

Energia biomolekula energetikoen arnasketatik lortzen duten izaki bizidunak autotrofoak dira.

Energia Ekosisteman

Energia etengabe iristen da ekosistemara eguzki-erradiazioaren bidez, eta bertatik bero-energia eran irteten da.

Lehen Mailako Kontsumitzaileak

Esklusiboki belarjaleez elikatzen diren haragijaleak lehen mailako kontsumitzaileak dira.

Onddoak

Onddoak deskonposatzaileak dira.

Kate Trofikoa

Harreman trofiko sinpleena kate trofikoa da.

Sare Trofikoa

Harreman trofiko sinpleen multzoak sare trofikoa osatzen du.