Energia Erregaiak eta Energia Berriak: Euskal Herriko Energi Egitura

Harrikatza: Erregai solidoa da, 19. mendean oso garrantzitsua industriarako. Azken urteetako esplotazio handiegaren ondorioz agortzen hasi da, ez da errentagarria eta besteen beste iturri batzuk beste energia iturria abantaila gehiago eskaintzen dituztelako. Gaur egun, meategiak Asturias, Leon, Katalunia. Hegoaldean berriz, Sierra Morenan aurkitzen dira meategiak. Ezaugarria, kalitate txarrak ez da garbia errentagarritasun txikia eta explotazio zaila. Berreketak kutxadura handia sortu eta CO2 isurketa oso handia da negutegi efektua sortuz.

Petroleoa: Ia guzti kanpotik ekartzen da, Tarragona inguruan badago explotazio txiki bat, badirudi Leoneko bolkoan petroleo putzua dagoela arazoa da jakitea zein estatukoa den. 1975-ko krisiaren ondore, beste energi iturriak erabiltzeko ahalegina egin da. Batez eere, ekialdetik iportatzen dira Saudi Arabia, Libia, Iraq. Afrikatik, Nigeria. LAtinoameriketatik, Venezuela, Mexico eta Europatik EEU eta Rusia.

Gasa: Azken urteotan gorakaa handia izan du, petroleoa baino garbiagoa da. Asko erabil ez denez erreseba handiagoa da. Kanpotik ekarri behar da, Libiatik, Pertsiar Golkotik, Egiptotik, Nigeriatik.

Elektrizitatea: 95-ko krisitik aurrera elektrizitatearen kontsumoa handitzen joan da. Abaintarik handiena bertan sortu daitekeela, ondoroz beste estatutoko eraginik. Eletrizitate zentral teknoelektrikoak kutsagarriak dira. Erabiltzen den unean garbia da baian sortzen denean oso kutxakorra da. %37 lortzen da zentral termoelektrikoen bitartez, %16 hidroelektrikoaren bitrtze bertakoa da eta ez da kutsakorra baino bete behar dituen baldintzak hauek dira: ibaiak emari handikoak izan behar dira irregularrak, beraz, baldintza hauek betetzen dtuzten zonaldeak murrizten dira. Sortu behar diren eraikuntzak gizartean protestak ekartzen ditu, urtegi erraldoiak egiteko, pareta lur handiak behean geratu beharb dira. Azken %21 zentral nuklearrek sortua da, oso gareztia da teknologia aurreratu behar da kapitala baino arazorik larriena segurtasuna da isurketa baldin badaude ondorioak ezin dira kontrolatu. Villar de Cañas cuencan aukeratu dira hondakin biltegi nuklearra izateko. Espainia moratoria nuklearra sinatu u nun kompromezua hartzen du nin ez ditu zentral nuklear berriak eraikiko ez daudenak handitiko baino, kompromezu beteko duen zalantzan jartzen du.

ENERGIABERRIZTAGARRIA BERRIAK ALTERNATIBOAK

Teoria agorteznak dira. Hauen garrantziak hidraulkoaren elkartutak sortzen diren elektrizitatearen %26-a suposatzen du. Eguzki indarra erabiltzen duena ezagunena da, eguzki izpiluak egiten dute. Adreilu berezi batzuekin beretasuna ere sortzen dute oso mekansmo garrantzitsuak diraa eta plnta hauek estatuaren hegoaldean kokatzen dra.

• Heolikoa: Airearen bidez sortze dira. Teknologia aurreratu eta lekua ez hain txikiak talde ekologistek protesta ugari egiten dute. Errota ilara handiak hegazti migrazioa zein emengo ibilaldia betetzen duela esanez. Oso erraz hondatzen dira konpontzeko oso zailak dira. Ugariak dira Galizian, Naforroan, ebro ilara eta Gibraltar inguruan.

• Zentral minihidraulikoak: Ez dute pasaia hainbeste okupatzen. Oso egokiak iparralde osorako ibai txikiak baia emari handikoak egokiak dira.

• Bio-masa: Bizi izan duen edozerrek tranformaketa izaten du bertan energia hor askatzen da eta aprobetxatzen da. Espainera berandu iritsi da eta heman. Zangotzan lasto erabiltzen zuten.

• Geotermak: Lurraren temperaturaz baliaturik elektrizitatea baliatzen du. Murtziako lurraldeean dago, balneariak ere badaude tenperaturak instaluz.

• iTSASOKO OLAUEN ENEREGIA: Itsasoak 3 mugimendu ditu: Marea, Uraren tenperatura ezberdinak eta olatuak. Ustiatzeko errezena da. Kostaldetik hurbil jartzen dira uraren mugimendua aprobetxatuz, energioa garbia da baino alde txarrak ditu, kutsadura bisuala eta teknologia oso garestiak dira. Lehendabiziko zentrala mutrikon

• PEN: Gobernuak 1999 2006-ra arte sortu zuen politika energetiko nazionala zen, bertan aurkitzen zen hurrengo urteetako energi erablilera. Hafrrkatza kontsumoarn berakada finkatzen zen. Espainiak energiari dagokionez defizitario zenez eta ingura zaintzeko helburua (kioto)