Energia Iturriak: Mota, Ezaugarri eta Eraginak

1. Gas Naturala (GN)

Definizioa: Pisu molekular txikiko hidrokarburo gaseosoen nahasketa da, lurpean pilatutako organismoen eraldaketa geldoaren emaitza. Hobietan dago, petrolioarekin batera edo bereiz.

Abantailak:

• Toki gehiagotan aurki daiteke.
• Erauzketa eta garraio erraza.
• Bero-ahalmen handiagoa.
• Karbono dioxido gutxiago isurtzen du.

Desabantailak:

• Lehorketa arazoak erauzketan.
• Istripu arriskua garraioan eta etxeetan.

2. Energia Nuklearra (EN)

Definizioa: Atomo-nukleo astun bat bi nukleo arinetan zatitzean (fisio prozesua) askatzen den energia da.

Inpaktuak:

• Kutsadura erradiaktiboa.
• Kutsadura termikoa.

3. Eguzki Energia (EE)

Definizioa: Eguzkiak igorritako uhin elektromagnetikoen erradiazio-energia da.

Motak, erabileraren arabera:

• Termikoa: Eguzki-kolektoreen bidez, eguzki-erradiazioaren efektu termikoaz baliatzen da ur beroa lortzeko. Ura edo beste likido bat berotzean lortutako lurrunak turbinak mugiarazteko eta energia elektrikoa lortzeko ere erabil daiteke.
• Fotovoltaikoa: Eguzki-energia zuzenean energia elektriko bihurtzen du.

4. Energia Hidraulikoa (EH)

Definizioa: Uraren energia potentzialaz baliatuta lortutako energia da. Urak goitik behera erortzean, behean zentral hidroelektrikoaren turbina martxan jartzen du, alternadoreari eragiten dio, eta energia mekanikoa energia elektriko bihurtzen da.

Zentral Hidroelektrikoak:

• Ibai handietan kokatzen dira.
• Urtegien beharra dute (uraren maila orekatzeko eta uholdeak saihesteko).
• Abantailak: Ura ez da ez kutsatzen ez kontsumitzen.
• Ingurumen-arazoak sor ditzakete.

Minizentralak:

• Ibaien ibilguek dituzten desnibelez baliatzen dira.
• Emariaren parte bat hartu eta hodi baten bidez eramaten dute elektrizitatea lortzeko.

5. Energia Eolikoa (EEo)

Definizioa: Aerosorgailuen bidez haizearen indarretik elektrizitatea lortzea da.

Funtzionamendua:

• Aerosorgailuaren palak haizearen norabidean orientatzen dira.
• Palek, haizeari esker, ardatz birakaria mugitzen dute.
• Ardatz birakariak alternadorea martxan jartzen du.
• Alternadoreak elektrizitatea sortzen du.

6. Itsas Energia (M. eta O.E)

Definizioa: Itsasoko uraren higaduraz baliatuta lortzen den energia da.

Motak:

• Energia Mareomotriza: Mareen energiaz baliatzen diren sistemek itsasgoraren eta itsasbeheraren arteko ur-mailaren aldea aprobetxatzen dute. Horretarako, dike batez ixten da bokale bat, dikean turbinak jartzen dira, eta itsasgoran ura dikearen atzean metatzean, itsasbeheran turbinetan zehar askatzen da.
• Energia Undimotriza: Olatuen energiaz baliatzen da.

7. Biomasa Energia (BM.E)

Definizioa: Landareek fotosintesian, karbono dioxidoa eta eguzki-energia erabiliz, sintetizatzen duten materia organikoan pilatutako energia berriztagarria da. Errekuntzaren bidez aprobetxatzen da.

Inpaktu Nabarmenak:

• Egurra lortzeko basoak soiltzea.
• Berotegi-efektua areagotzea.

8. Energia Geotermikoa (EG)

Definizioa: Lurraren barneko beroaz baliatuta lortzen den energia da.

Funtzionamendua:

• Ustiategiko lurruna turbinetara eramaten da hodien bidez.
• Turbinek energia elektrikoa ekoizten duten alternadoreak higitzen dituzte.

Abantaila: Ez du ingurunean arazorik sortzen.