Enpresa Antolakuntza: Mayo, Egiturak eta Ereduak

Giza Harremanen Eskola: Elton Mayo

Taylorismoari egindako kritiken ondotik, 1915 eta 1930 bitartean, taylorismoaren alderdi ahulak konpontzeko zenbait metodo bilatzen saiatu ziren, lana gizatiarrago bihurtzeko helburuarekin.

Oinarrizko Printzipioak

• Pizgarri materialez gain, bestelako pizgarri batzuk ere badaude.
• Funtsezkoa da enpresak langilearekiko arreta izatea.
• Gizakia ezin da makina bat balitz bezala programatu.

Antolakuntza Egitura

Sail-banaketa Irizpideak

Funtzioen araberako sail-banaketa:

Enpresako langileak haien espezializazioaren eta gaitasunen arabera antolatzen dira.

Produktuen araberako sail-banaketa:

Produktu bat baino gehiago ekoizten duten enpresetan erabiltzen da.

Prozesuen araberako sail-banaketa:

Lana ekoizpen prozesua osatzen duten faseetan banatzen da.

Gune geografikoen araberako sail-banaketa:

Adibidez: Ipar-zonaldea, Hego-zonaldea.

Organigramak

Enpresa antolakuntza-egituraren adierazpen grafiko sintetiko eta sinplifikatuak dira.

Baldintzak

• Enpresa osatzen duten elementuak zein aginpide mailak bereiztea.
• Sinplea eta erraz ulertzeko izatea.

Motak

• Bertikala: Aginte hierarkia nabarmentzea bilatzen du.
• Horizontala: Funtzioen garrantzia nabarmentzea da.

Antolakuntza Eredu Motak

1. Eredu Lineal edo Hierarkikoa

Aginte-printzipioan oinarritzen da. Enpresa txiki edo sinpleentzako egokia.

• Abantailak: Agintea eta erantzukizunak ondo definituta.
• Eragozpenak: Malgutasun falta, motibaziorik eza.

2. Eredu Funtzionala

Espezialista taldeak daude, zeregin jakin batera mugatzen direnak.

• Abantailak: Espezializazioa.
• Eragozpenak: Aginte anitz izatean arazoak sor ditzake.

3. Eredu Lineala eta Aholkularitzakoa (Staff)

Egitura nagusia hierarkikoa da, baina aholkularitza sail edo staff batek zuzendaritza lagundu eta aholkatzen du.

• Abantaila: Aholkulariaren laguntza.
• Eragozpenak: Erabaki motelak, kostu gehigarria.

4. Batzorde Eredua

Agintea eta erantzukizuna zenbait pertsonen arteko lankidetzan oinarritzen da.

• Abantailak: Ikuspegi ezberdinak.
• Eragozpenak: Denbora asko erabakiak hartzeko.

5. Matrize Eredua

Industri enpresetan erabiltzen da. Proiektuak eta funtzioak konbinatzen ditu, eta bi aginte maila ditu: proiektu-zuzendariarena eta funtzio-zuzendariarena.

• Abantaila: Antolaketa eredu malgua.
• Eragozpenak: Koordinazio arazoak.