Eragile Fisikoak eta Eragile Termikoak

Eragile fisikoak:

Eragile fisikoak edozein energia duen elementua da. Energia partzalki ala orokorra. Bi motatakoak->

-ionizatzaileak (ehunetan arazoak sortzen badute ez dira erabiltzen)

-ez ionizatzaileak: zinetikoak (energia mekanikoa igortu), termikoak (energia termikoa igortu), elektrikoak (energia elektrikoa igortu), magnetikoak (imanen bidez energia sortu), konplexuak (energia termiko eta mekanikoa igortu).

Estimulua:

Gure barne oreka apurtzen duen prozesu bat.

SGA:

Gorputzan sartzen diren erreakzio guztiak. 3 faseak: alarma fasea, euste fasea eta neke fasea.

Gutxienezko dosi eraginkorra:

Estimulu bate maten diougun erreakzio minimoan (intentsitate bajuena) deitzen zaio.

Maila biologikoa:

Estimulu bati erantzuteko dauden erreakzio eta intentsitate guztiak dira, gutxienetik gehienera.

Mekanismo termolitikoa:

Gorputzak egiten dituen teknikak 36,5º tenperatura jaizteko.

Mekanismo termogenikoa:

Gorputzak egiten dituen teknikak 36,5º tenperatura igotzeko.

SGA-REN FASEAK:

Estimulua heltzen denean gorputzak egiten dituen erreakzio guztiak.

Alarma-fasea: gorputzak estimulu bat jaso eta erreakzionatzen hasten da.

Euste-fasea: barne oreka berreskuratzeko behar diren erreakzio guztiak.

Neke-fasea: gorputzak energia asko erabili duenean eta ezin duela erreakzionatzen jarraitu nahiz eta estimuluak bidali. Hil ahal da.

ESTIMULUAREN BEREZKO ERAGILEAK:

Gutxienezko dosi eraginkorra: gutxieneko intentsitatea.

Gehienezko dosi eraginkorra: intentsitate gehiegi daukagula.

Maila biologikoa: estimulua intentsitate guztia.

Estimuluaren hainbat eragile menpe dago: energia kantitatea, gainazala, esposizio denbora, konbinaketa.

URAREN ERAGILE MEKANIKOAK:

Hidroestatikoak, hidrodinamikoak (turbulentziaren bidezko eragina) eta hidrozinetikoak (txorruek eta zurruztadak) izan ahal dira.

Hidroestatikoak bi mekanismo:

Presio hidroestatikoa: Pascal, zenbat eta zakonera gehiago, presio gehiago.

Bultzada eta flotazio eragilea: Arkimedes, ura gure pisua egiten duen indarra konpentsatzen du. Gure pisua murrizten egiten da.

Eragile fisiologikoak: bihotzaren zirkulazioa, giltzurrunak (diuresi haunditu), arnasketakoa (arnasa azkarragoa eta gainazalekoa izatea), hautematea (ezinezkoak diren posizioak eta mugimenduak urpean egin daiteke) eta beste aldaketa batzuk.

URAREN ERAGILE TERMIKOAK: Beroaren transferentzia.

Kondukzioa: Daugu gorputz bat hotza eta bese bat beroa. Juntatzen dugunean, bero transferentzia dago.

Konbentzioa: Likido eta gasetan. Goiko partean hotza dago. Beheko partean beroa dago eta ohien artean bero transferentzia. Vela.

Erradiakzioa: Argietatik pasatzen den beroa erradiazioaren bidez. Ezin dugu ikusi.

HARTZAILE TERMIKOAK:

Metodo termolitiko: Gure tenperatura zentrala 36,5ºkoa da eta tenperatura hori nahi dugu jaitsi. Izerdi guruinak (tenperatura lurrunketaren bidez jaistea), basodilatazioa eta harreman zuzena (objetuak ikutuz gure tenperatura jaitsi)

Metodo termogeniko: Gure gorputza zentrala 36,5ºkoa da eta tenperatura hori igo nahi dugu. Gainazaleko basokonstrikzioa, piloerekzioa, hotzikarak (nahigabeko uzkurdurak tenperatura berreskuratzeko), tiroxina (zelulen metabolismoa), adrenalina deskarga (hotzak adrenalina deskargar sortzen ditu).