Eragile Geologiko Exogenoak: Definizioak eta Adibideak

Eragile Geologiko Exogenoak

Eragile geologiko exogenoak lurrazaleko materialetan aldaketak eragiten dituzte eta erliebeari forma jakin batzuk ematen dizkiote. Hauek dira eragile nagusiak: ura, haizea, tenperatura-aldaketak, atmosferako zenbait gas eta izaki bizidunak.

Eragile Geologiko Exogenoen Prozesuak

• Gelifrakzioa: Ura harrien pitzaduretan sartzen denean eta izoztean, pitzadura handitu egiten da, harria hainbat zatitan apurtuz.
• Abrazioa: Higatutako harrietan lixa-lana egitearen antzeko prozesua da.
• Meteorizazioa: Lurrazaleko harriak aldatzen eta apurtzen dituzten prozesuen multzoa da.
• Sedimentazioa eta sedimentuak: Harrien pilaketa da sedimentazioa, eta sedimentuak material horiek dira.
• Termoklastia: Tenperatura-aldaketen ondorioz harria apurtzen denean gertatzen da.

Uraren Eragina

• Uhaldi-urak: Lurrazaletik ibilgurik gabe ibiltzen diren urak dira.
• Ibaiak: Uraren higadura eta garraioaren eraginez sortutako formazioak.
• Akuiferoa: Lurpeko uren metaketak dira, lurrazalaren azpian daudenak.

Glaziarren Eragina

• Glaziarra: Izotz-masa handiak dira.
• Morrena: Glaziarrek garraiatu eta pilatutako harri-sedimentuak dira.
• Iboiak: Sakonuneak urez betetzean sortzen diren laku txikiak dira.

Kostaldeko Formazioak

• Itsaslabarra: Lurraren ebakidura bertikalak dira itsasertzean.
• Lurmuturra: Itsasoan barneratzen diren lur-zatiak dira.
• Tonboloa: Kostaldean irla batekin lotzen duen hareazko bidea.
• Barrak eta geziak: Itsas korronteek sortutako metaketa zuzenak.
• Albufera: Hondarpe batek badia guztiz edo neurri batean ixten duenean sortzen den itsas aintzira.
• Padura: Prozesu hori ibai baten bokalean gertatzen bada, padura sortzen da.