Errenazimentuko eta Neoklasikoko Artearen Gida

Errenazimentuko Artea

XV. eta XVI. mendeen artean garatu zen.

XV. mendetik aurrera, aldaketa ekonomiko eta sozialak gertatu ziren. Gora zihoazen talde berriak sortu ziren: burgesak. Talde horiek Erdi Aroko kultura-eredua deuseztatu eta beste bat sortu zuten.

Errenazimentuko artearen jatorria Italian dago, eta bi garai nagusi izan zituen:

• Quattrocento (XV. mendea)

  Gune nagusiak Florentzia eta Toscana izan ziren, eta Medicitarrak izan ziren sustatzaile nagusiak.

  • Arkitektura: Alberti, Brunelleschi.
  • Eskultura: Donatello, Ghiberti.
  • Pintura: Masaccio, Fra Angelico, Botticelli, Mantegna, Paolo Uccello.

• Cinquecento (XVI. mendea)

  Gune nagusia Erroma izan zen. Aita Santuak izan ziren sustatzaileak. Europan zehar zabaldu zen, eta Errenazimentuko arteak horretan du jatorria.

  • Arkitektura: Michelangelo, Bramante.
  • Eskultura: Michelangelo, Giambologna.
  • Pintura: Leonardo da Vinci, Rafael, Michelangelo, Tiziano.

Errenazimentuko Arkitektura

Bi eraikin mota landu ziren: erlijiosoak (elizak) eta zibilak (eraikin publikoak eta jauregiak).

Antzinako arkitekturari jarraituz, elementu hauek erabili zituzten:

• Euskarri-elementuak: zirkulu erdiko arkuak eta zutabeak. (Ordena klasikoak: doriarra, joniarra, korintiarra, toskaniarra).
• Estaldurak: kupulak, kanoi-gangak eta sabai lauak kasetoiekin.
• Apaingarriak: pilastrak, frontoiak, portikoak, medailoiak, etab.
• Eraikinen itxura orekatua: elementuak lerrokatuta daude; apaindura-elementuak modu simetrikoan antolatuta.

Artistak eta Eskualdeak

• Espainian: Herrera.

Errenazimentuko Eskultura

Ezagunena Michelangelo da.

Artistak eta Eskualdeak

• Espainian: Berruguete, Siloé, Juan de Juni.
• Euskal Herrian: Antxeta (Michelangeloren jarraitzailea).

Ezaugarriak

• Antzinateko ereduak berreskuratzea.
• Anatomiari garrantzi handia ematea: gorputz biluzien irudiak.
• Materialik erabilienak: marmola eta, ondoren, brontzea.
• Gaiak: bereziki erretratuak, baina baita mitologikoak, alegorikoak eta erlijiosoak ere.

Errenazimentuko Pintura

Ezaugarriak

• Perspektiba: helburu nagusia zen.
• Gaiak: mitologikoak, alegorikoak eta erretratuak.
• Teknikak: freskoaz eta tenperaz gain, olio-pintura.
• Konposizioak: pertsonaien arteko harremanek garrantzi handia zuten.
• Argia eta itzala: garrantzi handiagoa argiak eta argi-ilunek, eta Leonardo da Vinciren sfumato teknikak.

Artistak eta Eskualdeak

• Flandrian: Jan van Eyck, Bosch (El Bosco), Brueghel.
• Alemanian: Dürer, Cranach, Holbein.
• Espainian: El Greco.

Arte Neoklasikoa

XVIII. mende erdialdetik XIX. mendea ondo aurreratuta zegoen arte iraun zuen.

Arkitekturan, irudi geometrikoak nagusitu ziren.

Ezaugarriak

• Arte-estilo horren erreferentzia antzinatea zen. Erromatar eraikuntzen itxurako eraikinak egin zituzten. Ezaugarriak: kupulak, tinpanoak, zutabe korintoarrak, frontoi triangeluarrak, etab., apaingarririk gabe.
• Eraikin publikoetarako erabilitako estiloa zen.
• Estiloa Frantzian sortu zen.

Artistak eta Eskualdeak

• Frantzian: David.
• Espainian: Francisco Goya.