Erromantizismoaren Idazle Nagusiak Alemanian eta Ingalaterran

Alemaniako Erromantizismoa

Friedrich Hölderlin (1770-1843)

Frantziako Iraultzaren mireslea izan zen. Ezin dugu erabat kokatu ez erromantizismoan ezta klasizismoan ere, baina bere pentsamenduak bietatik edaten du. Bere poesia gero eta ilunagoa bihurtu zen. Bere iritziz, poeta Jainkoen eta gizakien arteko bitartekaria da. Ikuspegi horrekin idatzi zuen Hiperion.

Novalis (1772-1801)

Bere lana literarioa, poetikoa eta filosofikoa da. Teoria asko idatzi zituen zientzia, filosofia, politika, poesia eta erlijioaren arteko loturak eginez, adibidez, El borrador general lanean. Novalisen testu poetikoak prosazkoak eta bertsozkoak dira. Gauari Erreserkiak poema bilduman, gauari laudorioa egiten dio; gauak heriotzarekin bat egiten du, eta benetako bizitzarako pausua da. Enrique Ofterdingen prosa lana hil ondoren argitaratu zen; Erdi Aroko unibertsoan kokatuta dago eta bertan agertu zen "Lore urdina" espresio ospetsua.

Ingalaterrako Erromantizismoa

Sufrimendua irudikatzen duten testuak dira nagusi, testuinguru ilunetan kokatuak. Erdi Aroko iragana, malenkonia eta gai intimistak garatzen hasi ziren. Poetak bi belaunaldi nagusitan banatu ohi dira:

• Aintziretako Eskolakoak: William Wordsworth eta Samuel Taylor Coleridge.
• Poeta Madarikatuak: Lord Byron, John Keats eta Percy Bysshe Shelley.

Idazle Nabarmenak

Edgar Allan Poe (1809-1849)

Oharra: Poe estatubatuarra zen, baina bere eragina handia izan zen Europako Erromantizismoan.
Narrazio laburrak dira bere ekarpen garrantzitsuena. Irudimen handiko eta adimen zorrotzeko idazlea zen, eta misterioa sortzen zuen, baita beldurrezko kontakizunak ere. Bere lanik miretsienetakoak dira Putzua eta Pendulua eta Usher Etxearen Hondamena.

Lord Byron (1788-1824)

Orpoan akats bat zuen eta horrek betiko markatu zuen. Byronen heroiak adimentsuak, ausartak eta grinatsuak dira. Nekaezinak, sentiberak eta bakartiak dira. Pertsonaien artean arketipo bat sortu zuen: heroia marjinatua eta errebeldea da, gizarteko aldaketengatik interesik ez duena, soilik bere buruaz arduratzen dena. Bere obra ezagunena Don Juan da.

Percy Bysshe Shelley (1792-1822)

Zientziari sutsu emana, ateoa zen. Bere poesian edertasunaren desira ase ezina, maitasunaren indarra eta naturak sortzen dion erakarpena dira nagusi. Baina gai politikoak eta sozialak ere jorratu zituen, filosofiatik hurbil dagoen poeta gisa. Lan ezagunak ditu Prometeo Kateatugabea eta Adonais.

John Keats (1795-1821)

Bere poesian, kreazioaren misterioa eta unibertsoak gainditzen duen gizakiaren ezintasuna dira gai nagusiak. Edertasunaren eta sentsualitatearen poeta da. Bere lanik ezagunenak Odak dira.

Nobela Erromantikoa

Nobela historikoa da nagusi, sarritan Erdi Aroan kokatua eta iraganean idealizatua. Pertsonaiak ez dira beti ospe handiko pertsonaia historikoak. Anonimoak izan daitezke, idazleak bere heroia asmatzeko askatasuna baitu, munduari aurre egiteko behar dituen ezaugarriak emanez. Denbora eta lekua pertsonaien zerbitzura jartzen dira. Egile nagusiak dira, besteak beste: Walter Scott, Alexandre Dumas, Victor Hugo, Mary Shelley eta Jane Austen.