Espainiako Industria: bilakaera historikoa eta erronkak

Espainiako Industria

2. Definizioa

Industria, materia primarioak energiarekin eraldatzen dituen ekintza da. 2001ean, industriak aktiboen %18,92 eta PIBaren %16,4 hartzen zuen. Materia primarioak, oraindik eraldatu gabe daudenak, mineralak dira, eta XIX. mendean ia gehienak gastatu ziren. Metalikoak zokalo hertziarotik ateratzen dira. Harriaren produkzioa defizitean dago, horregatik kooperatibak daude.

Energia iturriak

Bi mota daude: berriztagarriak eta ez-berriztagarriak. Hauen artean, "primarioak" ez direnak eraldatu egin behar dira, edo "secundarios" eguzkiaren edo beroaren bidez. Espainian ikatza eta energia nuklearra erabiltzen dira, %23,33. Ikatza Asturias, Leon eta Palentziatik dator, baina bukatzen ari da eta naturarako txarra da. Petrolioa kontsumoaren %58 da, eta Tarragonatik eta Burgosetik dator. Gas naturala La Gaviota edo Huelvatik dator. Energia nuklearra Madrilen ikertzen da fusioaren bidez, fisioaren bidez Salamancan edo Badajozen. Energia hidraulikoa Ebro, Duero eta Tajon. Espainiako klima dibertsifikatuak energia berritzaileei bide erraza ematen die. Elektrizitatearen %36 nuklearra da, %47 termikoa eta %17 hidroelektrikoa.

Politika energetikoa

Espainia gaur egun Europar Batasunaren legeak jarraitzen ditu.

1855-1975

Espainiako industrializazioa berandu eman zen. 1900 eta 1936 artean garatzen hasi zen Katalunian, Euskadin, Asturiasen, Valentzian eta Madrilen. Bilatzen zituzten lekuak errentagarriak izan behar ziren (aglomerazioak, lehengaiak, energia aurrezpena...). Siderurgia, elektrizitatea, kimika eta mekanika garatu ziren. 1939-59 bitartean, barneko baliabideak erabili zituzten, kanpokoak debekatuz. Honen ostean, industria gorakada eman zen eta energiaren kostua jaitsi. IRIek lurrun-makina sortu zuten. IIRIek eztanda-makina. Kanpoko enpresa asko etorri ziren eta Espainiak langileak jarri zituen. Protekzionismoak enpresa txikiak bultzatu zituen.

1975-85

Egoera ezinobearen ostean, krisia dator, petrolioaren gorakadarekin 1973an. Gainera, teknologia berriek Espainia atzean utzi zuten. 80ko hamarkadan politika berregituratzailearekin hasi ziren. 1991n beste bat, produkzio gehiegikeria bukatu behar zelako. ZUR 1983an, leku berriak bilatu zituzten: Galizia, Asturias, Nerbioi, Bartzelona, Madril, Cadiz.

Gaur egun

Hirugarren industria iraultzan, Espainia periferian geratu da. Berrikuntza bultzatuko dute (mikroelektronika). Honek egituran, kokapen industrialean eta politikan aldaketak ekarriko ditu: tematika, automatizazioa, bioteknologia... Gainera, enpresek deszentralizazioaren abantailak hartu dituzte, askatasuna eta malgutasuna lortu dituzte. Espainia 1977-84 bitartean aldaketak egin zituen Europar Batasunean sartzeko, eta honek aurrerapenak ekarri zituen. Gaur egun, enpresak kokatzeko, garraioa, merkatuen mugimenduak, eskulana eta lekuaren informazioa bilatzen dira. Askok periferietara jotzen dute eta han elkartu egiten dira. Espainiako ia 500 enpresa garrantzitsuenak Madril eta Bartzelonan daude. Metalurgia, ehungintza eta etxetresna elektrikoen sektoreak gaizki daude. Lehen aipatutako faktoreak onak dira, tertziarizazioa bultzatu dute. Enpresak garraiobideetan kokatzen dira, industria garapen-lekuak jartzen dituzte, industria ardatzean. Euskadi egoera txarretik atera da, baina Asturias, Kantabria, Ferrol, Cadiz, Puertollano eta Ponferrada egoera okerragora joan dira. Enpresa txikiak eta PYMEak faktore hauetatik kanpo daude. Espainian natura hondatuta dago, dibertsifikazio industrial gutxi dago, eskulana sindikatuta dago eta gatazka asko daude, eta Europar Batasunak lanpostu asko kendu ditu. Espainian enpresen %98 PYMEak dira, gehienak pribatuak, ikerketa gutxi egiten dute eta teknologia atzeratuak dituzte. Horregatik, Espainiako enpresek produktibitate gutxi dute, kalitate eta lehiakortasun txarra; periferian kokatzen dira. Eremu desorekatuak eta natura kutsatuta daude. Politikan, Europar Batasunaren lehiakortasuna eta globalizazioa daude. Pribatizazioek INI kendu dute, horretarako 1995ean SEPI sortu zen. 1991n laguntzak eman ziren leku atzeratuetan. PYMEak lagundu ziren. 1999ko planak PIBaren %1,3 hartzen zuen. Eskualdeko garapenerako agentziak sortu ziren. SODI sozietateak. Industria auzoak Euskadin, Katalunian eta Valentzian daude. Natura zaintzeko babes-planak daude.