Espainiako Trenbide Sarearen Analisia: Egitura, Arazoak eta Abiadura Handia

Sarearen Egitura Orokorra

Espainiako trenbide sarea, Europa Mendebaldeko beste herrialde batzuekin alderatuta, ahulagoa da. Arrazoi historikoak daude errealitate horren atzean: Espainiak industrializazio berantiarra izan zuen, eta burgesiari ekintzailetza falta izan zitzaion XIX. mendean, gatazka eta gerra ugari izan zirelarik. Gainera, Espainiako orografia oso gorabeheratsua da, eta horrek zaildu egiten du trenbideak eraikitzea.

Gaur egun, burdinbidea bigarren mailan dago garraio sistemetan. Ibilbide askok finantziazio arazoak dituzte, trafiko eskasa dutelako, eta horrek eragina du mantentze-lanetan eta inbertsioetan. Errepideen antzera, trenbide sareak eskema erradiala jarraitzen du, nahiz eta bigarren mailako zenbait zehar-adar ere badauden.

Ekipamendu Desorekak

Ekipamenduei dagokienez, desoreka handiak daude kalitateari eta segurtasunari dagokienez. Azpiegitura osatuenak Madril, Bartzelona, Bilbo, Malaga, Zaragoza, Valentzia eta Sevillan daude. Beste muturrean, Zamora, Extremadura, Soria edo Murtzia bezalako lurraldeak daude.

Bide Mota Ezberdinak

Espainiako trenbide sarean hainbat bide mota daude:

• b.1) Bide estuko trenak (1.000 mm-ko zabalera): FEVEk (gaur egun RENFEn integratuta) kudeatzen ditu, eta Kantauri itsasertzean eta Murtzian daude. Adibidez, Euskadin Eusko Trenbideak (Euskotren).
• b.2) Iberiar zabalerakoak (1.668 mm): RENFEk kudeatzen ditu. Gipuzkoako barnealdea egituratzen duen Norteko Trenbidea (Madril-Irun ibilbidearen zatia) mota honetakoa da. Espainian eredu hau da nagusi, eta egitura erradiala du, Madril erdigune izanik.
• b.3) Nazioarteko zabalera duen abiadura handiko sarea (1.435 mm): Abiadura Handiko Trenak (AHT) dira, 350 km/h-ko abiadura har dezaketenak. Madril-Sevilla izan zen lehen ibilbidea (1992an eraikia). Ondoren, Madril, Zaragoza eta Bartzelona lotzen dituena eraiki zen, baita Huesca eta Valladolidera doazenak ere. Gaur egun, 3.000 km-tik gorako sarea da. Euskal Autonomia Erkidegoa eta Madril lotuko dituen ibilbidearen eraikuntza-lanak, ordea, ez dira oraindik Burgosera iritsi. Helburua da datozen urteetan "Euskal Y" delakoa eta Castejon-Iruñea ibilbideak martxan jartzea.