Espainiako urbanizazio prozesuaren etapak

Industria aurreko urbanizazioa

Hiriak sortu zirenetik industrializazioa hasi zen arteko aldia da. Hona hemen ezaugarriak:

1. Urbanizazio-tasa urria eta egonkorra zen.
2. Urbanizazioari mesede egin zioten faktore militarrek, administratiboek, ekonomikoek, erlijiosoek eta kulturalek.
3. Urbanizazio prozesuaren etapak hauek izan ziren: Antzinaroa, Erdi Aroa eta Aro Modernoa.

Antzinaroa

K.a. IX. eta VIII. mendeetako greziar kolonizazioari lotuta agertu ziren lehen hiriak.

• Erromanizazioa K.a. III. mendean hasi zen, eta hiri asko sortu ziren, hala nola Bartzelona, Tarragona eta Sevilla.
• Erromatar Inperioaren gainbeherarekin eta III. mendetik aurrerako germaniar inbasioekin, desurbanizazio-prozesu bat gertatu zen, eta hiri asko desagertu ziren.

Erdi Aroa

Urbanizazio-fase berri bat eman zen, bi eremutan banatuta:

• Eremu musulmana: 711. urteko inbasioaren ondoren, musulmanek hiri berriak sortu zituzten (Madril, Murtzia, Almeria) edo lehendik zeudenak bultzatu zituzten, gune estrategiko, ekonomiko, erlijioso eta kultural gisa.
• Eremu kristaua: Hasieran hiriko bizitza eskasa izan zen, baina X. mendetik aurrera hedatu zen, Errekonkistari eta birpopulatzeari esker.

Aro Modernoa

Garai honetan gorabehera handiak izan ziren:

• XVI. mendean hiri-hazkundea gertatu zen, biztanleriaren gorakadaren ondorioz.
• XVII. mendean urbanizazioa gelditu egin zen, krisi demografiko eta ekonomikoa zela medio.
• XVIII. mendean urbanizazio-prozesua suspertu egin zen, susperraldi orokorraren eraginez.

Urbanizazio industriala

Industrializaziotik 1975eko krisira arteko aldia da. Ezaugarriak:

1. Urbanizazio-tasak hazkunde handia izan zuen.
2. Hazkundeari faktore administratiboek, ekonomikoek eta sozialek egin zioten mesede.
3. Lau etapa bereizten dira:

• XIX. mendearen erdialdera arte: Pilaketa demografiko txikia.
• XIX. mendearen erdialdetik Gerra Zibilera arte: Hirien hazkunde handia, urbanizazio-tasa ia bikoiztu zelarik. Faktore nagusia industria-garapena izan zen.
• Gerra Zibila eta gerraostea: Hirien hazkundea moteldu egin zen.
• Garapenaren etapa (1960-1975): Hazkunde ekonomiko eta hiri-hazkunde handieneko aldia izan zen. Industriak eta zerbitzuen sektoreak bultzatu zuten.

Biztanleria hiri handietan bildu zen, eta espazioa okupatu zuen periferiak hedatuz.

Industria ondoko urbanizazioa

1975eko krisiak aldaketak ekarri zituen, Espainian 1980ko hamarkadatik aurrera eragina izan zutenak:

1. Urbanizazio-tasaren hazkundea moteldu egin da, eta nekazari-exodoa gelditu.
2. Urbanizazioaren faktoreak aldatu egin dira. Industriak pisua galdu du, eta jarduera tertziarioek (zerbitzuen sektoreak) garrantzia irabazi dute.
3. Demografia hiriguneetan pilatzeari utzi dio, baina inguru urbanizatuak hedatzen jarraitzen du.