Eten sismikoa

1. Mesosaurus eta Glossopteris aspaldiko espezieak ziren. Nola liteke adin bereko fosilak geografikoki oso urrun dauden eremuetan egotea?

-Alfed Wegerrenek postulatu zuen haren teorian Pangea zegoen kontinente handiena. Horrela espezie oso antzinak gure lur eremu berbera zeuden. Baina milioika urtez pasaz kontinenteen separaziorekin. Beraien fosilak ere. 

2. Azaldu zergatik ez litzakeen baliagarria izango igeri edo hega egin zezakeen izaki bizidun baten fosila Pangea existitu zela baieztatzeko.

-Ze hauek igeri edo hegan al dute emigrazio bezala eta horrela ez da frogatu pangearen eremuak nahiz elkar ez ipintzea: Imajinatu hegazti bat Eskandinabian dago uda eta gero Afrikan baina nolabiak daude zu esaten duzu bi herrialde juntatuta zeuden.

3. Zein dira eredu geokimikoaren hiru geruza nagusiak? Zehaztu geruza bakoitzak dituen berezitasunak.

-Lurrazala mantua eta nukleoa geokimikoan, barnean dauden konposizio kimikoa.

Lurrazala: bi daude kontinentala eta ozeanikoa, aluminio silikatoz eginda. 

Mantua: goi eta behe, ze da trantsizio gunea, burdin silikato.

Nukleoa: kanpo eta likidoa, kanpokoa solidoa da eta barnekoa likidoa. Eta nukleo hau da zein ematen dio lurrari eremu magnetikoa.

4. Zein dira eredu geodinamikoaren geruza nagusiak?

A. Eredu geodinamikoaren zer geruzek osatzen dute litosfera?

B. Eta mesosfera? 

C. Zein da lodiagoa litosfera ozeanikoa edo kontinentala?

A. Litosfera, astosfera, mesosfera, D geruza, endosfera...

B. Mesosfera behe mantua da.

C. Kontinentala askoz lodiagoa: ze ozeanoan dortsalak daude eta higidura laterala dagoela eta materiala akumulatzen.

5. Zertan oinarritzen dira geologoak geruza horien mugak zehazteko?

-P eta S uhinen azterketen bidez. Lurrikarren ikerketen bidez P eta S uhinek aztertzen dute. P lehenak dira heltzen direnak oso azkar, likidoa perpendikularki joaten da, para arriba. 

-S uhinak sekunda abiadura motel eta ez dira solidoan zeharkatu eta hor dagoen lurrikarren nukleoa da non ikerten duten lurrikarrak. Uhin hauek alboetan joaten dira. Para los lados.

6. Nukleoaren atalek zein jokaera fisikoa dute?

-Kanpo (solidoa) eta barne (likidoa).

7. Lurrikara bat gertatzean, zer uhin sismiko sortzen dira? Zeintzuk dira hauen berezitasunak?

-P eta S uhinak. Lo mismo de la 5.

-P eta S uhinen azterketen bidez. Lurrikarren ikerketen bidez P eta S uhinek aztertzen dute. P lehenak dira heltzen direnak oso azkar, likidoa perpendikularki joaten da, para arriba. 

-S uhinak sekunda abiadura motel eta ez dira solidoan zeharkatu eta hor dagoen lurrikarren nukleoa da non ikerten duten lurrikarrak. Uhin hauek alboetan joaten dira. Para los lados.

8.Aztertu mapa. Zer da bertan ikusten dena? Egia da Afrika eta Amerika aldentzen ari direla? Zergatik?

-Bai, ze dortsal ozeanikoa badago hori esaten du juntatzen direla mugimendu dibergenteen sortuz plakak juntatzen ari dira. 

9. Deskriba ezazu diagramak adierazten duena. Horrelako adibiderik ezagutzen duzu? Zein?

-Mugimentu dibergentea eragiten da ozeano bat eratzeko.

10.Zergatik mugitzen dira plaka litosferikoak? Zein da mugimendu honen eragilea? Arrazoitu. 

-Konbekzio korreontei esker nukleoan da eta luma magmatikoaren bide beroen dauden elementuak litosferara joaten da eta.

11. Zer da fosa ozeanikoa? Non sortzen da horrelako egitura?

-Zulo handi bat non dortsalen korbenjenteak subdukzio indar bat eragiten du eta horrela sortzen da hori. 

12. Ikusi ondoko argazkiak.Azaldu zer prosezu gertatzen ari den. Zer eragiten du izotz masak litosferan?

-Glaziar bat, tenperatura igo delako eta nola izotzen pisua aldatu dela prosezu isostatikoa gertatu da eta lur eremua igo da berez lehen argazkia kontrakoa zen eta horrela lurra behera joaten zen glaziarren pisuen bidez denborarekin.

13. Japon eta Lanzarote irla bolkanikoak dira. Desberdintasunik dago hauen artean?

-Lanzarote Afrika plakak baina ez dago hertz baten gainean. Baina plakan barnean horrela ez da zenbait aktibitate sismikoa. 

-Japon bai hertz batean. Edo hertz asko inguratuta dago eta hertz dibergenteen eraginez aktibitate sismikoa handiagoa dago.

14. Zer dira konbekzio korronteak? Non gertatzen dira?

-Konbekzio korronteak tenperatura gradienteen arabera berotzearen emaitza dira. Material epelak arinagoak dira, beraz, gora egiten dute, material hotzak astunagoak (trinkoagoak) direnez, beraz, hondoratu egiten dira. Atmosferan, uretan eta lurreko mantuan konbekzio korronte izenez ezagutzen diren zirkulazio ereduak sortzen dituen mugimendua da.

15.Bete taula