Europar Batasuna eta Espainia: Historia, Erakundeak eta Funtzionamendua
Clasificado en Historia
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 3,58 KB
Europar Batasuna: Jatorria eta Historia
Bigarren Mundu Gerrak Europa suntsitu zuen. Horrez gainera, gatazka armatuaren ondoren, Estatu Batuak eta Sobietar Batasuna superpotentzia bihurtu ziren, Europako herrialdeetatik distantzia handira.
Erakunde berri bat sortzeko asmoa zuten, eta bi helburu zituzten:
- Bakea sendotzea eta Europan gerrak areagotzea saihestea.
- Superpotentzia nagusien aurka lehiatzea.
Geroago, Europako sei herrialdek erabaki zuten beren energia baliabideetako batzuk elkarrekin erabiltzea: Belgika, Alemaniako Errepublika Federala, Frantzia, Italia, Herbehereak eta Luxenburgo.
1951. urtean, Ikatz eta Altzairuaren Europako Erkidegoa (IAEE) sortu zuten, eta arrakasta handia izan zuenez, 1957. urtean Erromako Ituna sinatu zen, Europako Ekonomia Erkidegoa (EEE) eta Europako Energia Atomikoaren Erkidegoa (Euratom) sortzeko.
Neurri ugari ezarri zituzten:
- Ekonomia politika bateratuak garatu, Nekazaritza Politika Bateratua (NPB) izan zen garrantzitsuena.
- Ondasunak, zerbitzuak, langileak eta kapitalak zirkulatzeko askatasuna.
- Baterako lege multzo batzuk ezarri, estatu kide guztietan betetzeko.
EEEtik EBrako Trantsizioa
1993. urtean, Maastrichteko Ituna sinatu zen, eta EEEren ordez EB (Europar Batasuna) deitzen hasi ziren. Batasun Ekonomiko eta Monetarioa (BEM) 2002. urtean ezarri zen. Integrazio politikoan sakondu zen hainbat bideren bidez, adibidez: askatasunez ibiltzea, egoitzak izatea, etab. Funts eta elkartasun politika berriak sortu ziren gutxi garatutako eskualdeetarako, eta gizarte eta ingurumen politikoei bultzada handiagoa eman zitzaien.
EBko Erakunde Nagusiak
- Europar Batasuneko Kontseilua: EBko organo erabakitzailea da. Bileretara eztabaidagai den gaian eskumena duten ministroak joaten dira herrialde bakoitzetik. Batzordeko presidenteak ere parte hartzen du. Hainbat funtzio ditu: legeak egin, aurrekontuak Parlamentuarekin batera onartu, nazioarteko akordioak sinatu, etab.
- Europako Parlamentua: Diputatuak talde politikoetan banatzen dira, ez estatuen arabera. Kontseiluaren lege eta aurrekontu ardurak ditu: legeak proposa ditzake, Kontseiluak emandako arauak onartu, baita erkidegoko aurrekontua onartu ere.
- Europako Batzordea: EBko organo betearazlea da. Itunen zaindaria denez, Kontseiluak eta Parlamentuak adostutako erregelamenduak eta zuzentarauak aplikatzea, programak betetzea eta funtsak behar bezala kudeatzea zaintzen du. Estatu kide bakoitzeko komisario bat dago.
Espainiako Estatua: Ezaugarriak
1978ko Konstituzioaren arabera, Espainia: estatu soziala da (estatuak bizitza publikoan esku hartzen duelako); estatu demokratikoa da (herritarrek gobernuan parte hartzen dutelako); eta zuzenbide estatua da (legeak espainiar guztiek bete behar dituztelako).
Erakunde Nagusiak
- Koroa: Estatuburua erregea da. Espainia monarkia parlamentarioa da.
- Gorte Nagusiak (Parlamentua): Espainiaren ordezkariak biltzen dira, eta Diputatuen Kongresuak eta Senatuak osatzen dituzte. Botere legegilea du, eta estatuaren aurrekontuak onartzen ditu, gobernuaren jarduna kontrolatu eta gobernuko presidentea hautatzen du.
- Gobernua: Presidentea, presidenteordeak eta ministroek osatzen dute. Botere betearazlea du. Lege gehienak prestatzen ditu, baina Parlamentuak onartu behar ditu.
- Botere Judiziala: Legeak betearazteko ardura du. Epaileek eta magistratuek osatzen dute.