Euskadiko Demografia: Arabako Biztanleria eta Joerak
Clasificado en Geografía
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 2,52 KB
Araban, Euskadiko biztanleriaren zati handi bat bizi da. Gehiena Vitoria-Gasteiz udalerrian pilatzen da. Dentsitate handienak Arabako Errioxan, Gorbeiako inguruko mendietan, haranetan eta Arabako mendietan erregistratzen dira. Gainerako lurraldean, udalerriek ez dute demografia-bolumen handirik; Laudiok bakarrik gainditzen du 10.000 biztanleko kopurua, eta dentsitate handiak ditu (Bilboko eremuarekin alderatuta).
Biztanleriaren banaketa horrek hainbat aldaketa izan ditu azken urteotan. 30.000 eta 100.000 biztanle arteko guneetan pilatzeko joera badago ere, 5.000 biztanle baino gutxiago dituzten udalerriak hazten ari dira hiru hiriburuetatik deskontzentratzeko prozesuaren ondorioz. Mugan dauden udalerrietan hainbat pilaketa-arazo daude.
Biztanleriaren Mugimendu Naturalak
Lehengo erregimen demografikoa bere horretan geratu zen Euskadin XX. mendearen hasierara arte. Hazkunde naturala baxua zen: jaiotza-tasa heriotza-tasa baino pixka bat handiagoa zen.
Trantsizio demografikoa, 1900 eta 1975 urteen artean, hazkunde natural handiko garaia izan zen, eta arrazoi nagusia industrializazio-prozesua sendotu eta garatu izana izan zen. Jaiotza-tasak beherakada izan zuen, hainbat gorabeherarekin (adibidez, Gerra Zibilean). Heriotza-tasak behera egin zuen garai horretan, 1928ko gripearen garaian eta Gerra Zibilean izan ezik, bizi-maila eta garbitasun nahiz osasun-baldintzak hobetu egin zirelako.
Erregimen demografiko berria 1975etik aurrera hasi zen, eta hazkunde natural baxua edo negatiboa izatea dira ezaugarri nagusiak.
Jaiotza-tasak beherakada handia izan zuen industriaren beherakada handiaren ondorioz; garai bateko immigranteen zahartzearen ondorioz; eta gizartea modernizatzearen ondorioz. 1995-2008 urteen artean, zertxobait lehengoratu zen atzerriko immigranteak iristeari esker; izan ere, umeak izateko adinean zeuden emakume gehiago ekarri zituen, eta jaiotza-tasa nabarmenagoa izan zen. 2008tik aurrera, berriz, behera egin zuen krisi ekonomikoak ekarritako ondorioengatik. Oso balio txikiak izan zituen.
Heriotza-tasa balio baxuetan egonkortu zen. Zertxobait igo zen, biztanleria zahartu egin zelako. Igoera horrek hazkunde natural negatiboa eragin zuen 1991 eta 2003 urteen artean. Hortik aurrera, gorabehera txiki batzuk izan zituen; izan ere, une jakin batzuetan bizi-itxaropena areagotzearen ondorioz, heriotzak atzeratu egin ziren.