Euskal Hiztegia eta Literatura: Lexikoa, Esapideak eta Idazleak

Lexikoa eta Esapideak

Maila Aditz Ondoak

Nahiko, oso, samar, guztiz eta gutxi

Amodiozko gutunik: maitasuneko eskutitza

Asasinatu: hil

Berri: albiste

Sorterreira: sorlekura

Nobiazgo: ezkoingai-aldia

Sujerentea: iradokitzailea

Arraroa: ezohikoa

Sorpresa: ustekabea

Liluratu: haurritu

Poesia: olerki

Promesa: agindu

Eternoaren: betierekoaren

Itxurazko: muduzko

Ona: goxoa

Goxoa: polita

Lanbroa: behe lainoa

Oroimena: gomuta

Arrunta: ohikoa

Oso ondo: ederki

Truke: gauza bat eman eta haren beste bat hartu

Auzolan: taldelan

Lehia: norgehiagoka

Burkide: laguna

Joputza: eskabotasuna

Premu: oinordekoa

Esapideak

Begiz jo: aukeratu

Begikoa izan: kuttuna izan

Begitan eduki: gorrotatu

Begietan eman: arreta ipini

Txillardegi

• Donostian 1929an jaioa, gipuzkoarra. Bere izen erreala Jose Luis Alvarez Enparantza da.
• Eleberria eta linguistika lanak egin zituen.
• Euskara batuaren sustatzailea izan zen. Gerra zibilaren ondoren euskal literatura berritu eta modernizatu zuen. Euskal eleberri modernoaren sortzailea da.
• Lanak: Leturiaren egunkari ezkutua eta Peru Leartzako eta Elsa Scheelen.

Lexiko Osagarria

Ezberdina: desberdina

Bakarrik: soilik

Disolbatzen: urtzen, desegiten

Lehenengo: aurreneko

Egonkortasuna: tinkotasuna

Babesten: gordetzen

Janariarekin: elikagaiekin

Xurgatzen: zurrupatzen

Muskuluetara: giharretara

Gantzak metatzen: koipeak

Hondarrak: hondakinak

Errezeptore: hartzaile

Identifikatu: ohartu

Hala ere: nolanahi ere

Itzultzen: bueltatzen

Gorotzen: kakatzen

Jana: ahalmen (mokado), klaskatu (irentsi), ondu, anoa, salokeria (sablokeria), tripontzi

Edana: zuhagi, topa, hardi, zurrut, edabe, hurrupatu.

Esapideak (Gehiago)

• Esne mamitan bizi: primeran bizi
• Mutur zuria izan: mokofina izan
• Pipertu: sumindu
• Hitza jan: hitza bete ez
• Lepo egon: betekada izan

LITE Mirande

Nongokoa: Idazle zuberotarra, baina Parisen jaioa, 1925 urtean jaio zen.

Landutako generoak: Ipuinak, poesia, eleberria, itzulpena

Berrikuntzak/gaiak: Euskal literaturan ohikoa zen prosa eta poesia urrun ibili zen, oso aditua, hizkuntzalaritzan, filosofia eta zuzenbidean

Idazkera/estiloa: Hamabost hizkuntza, estilo beltza eta pertsonai madarikatutak hartu zituen oinarri. Garaiko hamabost tabu sexualak barne

Lanak: Orhoituz (poesia), Haur besoetakoa (eleberria)