Euskarazko Menderagailuak: Gida Praktikoa eta Adibideak

Kausazkoak

ZERGATIA adierazten dute. "Zergatik?" galderari erantzuten diote.

• -lako: Gaixorik dagoelako ez da etorri.
• -nez: Berandu denez, etxera joan beharko genuke.
• bait-: Ez da etorri, gaixorik baitago.

Helburuzkoak

ZERTARAKOA edo xedea adierazten dute. "Zertarako?" galderari erantzuten diote.

• -tzeko: Etorkizun hobea izateko ikasi duzu.
• -tera (mugimendu aditzekin): Erosketak egitera joan naiz.

Kontzesiboak

OZTOPO BAT adierazten dute, baina oztopo horrek ez du ekintza nagusia eragozten.

• -n arren: Euria ari duen arren, mendira joango gara.
• Nahiz eta...: Nahiz eta asko ikasi, ez du azterketa gainditu.
• -n bazen ere: Berandu izan bazen ere, iritsi ginen.

Denborazkoak

NOIZ gertatzen den adierazten dute. "Noiz?" galderari erantzuten diote.

Aldiberekotasuna

• -(e)nean: Etxera iritsi nintzenean, argia piztu nuen.
• -(e)la: Ohean nengoela, telefonoak jo zuen.
• -t(z)ean: Autoa aparkatzean, gurpila zulatu zitzaidan.
• -(e)n bitartean: Ikasten dudan bitartean, ez dut musika entzuten.

Aurrekoetasuna

• -tu aurretik / baino lehen: Gosaldu aurretik, deituko dizut.

Gerokotasuna

• -tu eta gero / ondoren: Afaldu eta gero, joango gara.

Moduzkoak

NOLA gertatzen den adierazten dute. "Nola?" galderari erantzuten diote.

• -(e)n bezala / -(e)n moduan: Nik esan dizudan bezala egin behar duzu.
• -(e)nez: Ikus daitekeenez, oso erraza da.
• -ta / -tuta / -rik: Korrika etorrita, nekatuta nago.

Baldintzazkoak

BALDINTZA BAT adierazten dute ekintza nagusia gerta dadin.

• -z gero / -tuz gero: Etxera etorriz gero, afalduko dugu.
• baldin ba-: Euria egiten badu, ez gara aterako.
• -(e)kotan: Garaiz iristekotan, orain atera behar dugu.

Konparaziozkoak

Bi elementuren arteko KONPARAZIOA egiten dute.

Berdintasuna

• -(e)n bezain / -(e)n adina: Zu ni bezain azkarra zara.

Desberdintasuna

• -(e)n baino... -ago: Zu ni baino altuagoa zara.

Proportzioa

• Zenbat eta... orduan eta...: Zenbat eta gehiago ikasi, orduan eta gehiago jakingo duzu.