Finantza Sistema: Dirua, Bitartekariak eta Burtsa

Diruaren Funtzioak

• Truke-bitartekoa: Ordainketa eta kobrantza bitartekorik gabe, trukea erabili beharko genuke, hau da, ondasunak ondasunekin trukatu.
• Balio-gordailua: Dirua ondasun iraunkorra da, eta edukitzaileak aukera du egoki iruditu bitartean gordetzeko, aurrerago erabiltzeko.
• Kontu-unitate komuna: Fisikak denbora segundotan neurtzen duen bezala, ekonomiak dirutan neurtzen du gauzen balioa; beraz, gauzen balioa neurtzeko haga da.

Finantza Bitartekariak

Lurralde batean ari diren finantza-bitartekari guztiek lurraldeko finantza-sistema osatzen dute.

Bankuzko Finantza Bitartekariak

1. Banku zentrala
2. Bankuzko finantza-bitartekariak:
   • Banku pribatuak
   • Kreditu-kooperatibak

Bankuz Kanpoko Finantza Bitartekariak

1. Kreditu-erakunde ofiziala
2. Aseguru-etxeak
3. Pentsio-funts pribatuak
4. Inbertsio-sozietateak eta -funtsak
5. Leasing enpresak
6. Kapital Arriskuko Sozietateak
7. Crowdlending
8. Crowdfunding

Burtsa

Finantza-produktuen salerosketan espezializatutako merkatuak dira, bonuen eta akzioen salerosketan espezializatuak. Bitartekaritza-sozietateak (balore-agentziak eta balore-sozietateak, brokerrak eta dealerrak, hurrenez hurren) finantza-produktuen merkatuetan jarduteko eskumena duten bakarrak dira.

Merkatu Jarraitua

Espainiako lau burtsak (Madril, Bartzelona, Bilbo eta Valentzia) elkarrekin konektatzeko informatika-sistema da, aukera ematen duena zenbait balore denbora errealean negoziatzeko, ordenagailu-terminalen bidez.

Burtsa Indizea

Merkatu jakin baten bilakaeraren adierazlea da, titulu adierazgarrienen kotizazioen jokabidea aintzat hartzen duena. Titulu horiek likidezia-mailaren arabera aukeratzen dira. Espainian, burtsa-indize orokorra IBEX-35 da. Espainiako burtsako 35 enpresa garrantzitsuenek osatzen dute, egunez egun izaten duten kontratazio-bolumenari eta, beraz, likidezia-mailari erreparatuta garrantzitsuenak diren enpresek. Adibideak: DOW JONES, EURO STOXX 50.

Akzioen Errentagarritasunaren Kalkulua

1. Erosketa: Kopurua * Prezioa
2. Erosketa-gastuak: Erosketaren % * Erosketaren emaitza
3. Dibidenduak: Dibidendua * Kopurua
4. Salmentak: Kopurua * Akzioen salmenta
5. Salmenta-gastuak: Salmentaren % * Salmentaren emaitza
6. Diru-sarrerak: 3 + 4
7. Gastuak: 1 + 2 + 5
8. Emaitzak: 6 - 7
9. Errentagarritasuna: (Emaitzak * 100) / Gastuak = %

Finantza-Merkatua

• Eskaria:Enpresak, estatua, pertsonak
• Eskaintza:Pertsonak, Enpresak, Estatua
• Ondasuna:Diruaren erabilera
• Prezioa:Diruaren interesa