Gallegooooo

Clasificado en Lengua y literatura

Escrito el en gallego con un tamaño de 13,94 KB

vicente risco:e unha persoa controvertida posto que pasou de ser o lider do grupo,director da revista Nós o 1º teorizador do nacionalismo,tras atravesar unha profunda crise persoal e relixiosa que se produce nos primeiros anos da decada dos 30,tamen se afastara de forma progresiva do galeguismo,asumindo posiciones intelectuais e politicas cada vez mais tradicionalistas e avandona o cultivo da literauta galega.a sua literia se vera influida por correntes como a vangarda artistica(coñecedor dos -ismos que os cales se estaban a desenvolver foi a traves da etnografia achegase a narrativa popular oral ao que da forma en varios contos.en canto a sua narrativa destacaremos obras como do caso que lle aconteceu ao dr alveiros (1919) neste relato encontramos as pegadas da sua etapa prenacionalista:non existe apresencia de elementos galegos,esoterismo,exotismo...ademais rompe coas tematicas enxebristas da tradicion folclorica.mais tarde entre 1924 e 1926 risco publica unha serie de relatos que teran en comun a vinculacion á cultura tradicional,o cometido didactico-ideoloxico e o simbolismo a velliña vella publicado en 1924 o lobo da xente o cal se publicou en 1925 a trabe de ouro de alquitran en 1925 e en 1926 se publica a coutada.na obra o lobo da xente centrase no mito do lobishome e a trabe de ouro e trabe de alquitran será unha obra na que se combinen elementos como as lenda relacionadas coa trabe que sosten o mundo,tesouros agochados...pero nas duas obras severse de fontes orixinais da narrativa popular.coa obra os europeos en abrantes dara inicio a narrativa satirica,esta obra aparentemente esta incabada, chegara ao seu cumio coa publicacion en 1928 da sua unica novela o porco de pé é a obra mais innobadora da epoca.risco na obra nos ensina un perfil gortesco de todos os persoaxes e grupos sociais representativos do mundom urbano galego das duas primeiras de cadas do seculo XX,a novela nos conta a inexplicable ascension de D.Celidonio(simbolo animalizado da degradacion a que leva a sociedade burguesa e que chega a converterse en alcalde de auria.o porco de pe destacara polo seu contido variado e rico en canto a linguaxe,risco parodia os discursos dominantes da ciencia da matematica,do xornalismo....con esta novela o autor porá en manifestoo caos dunha sociedade desarticulada,convertida en masa.no ensaio destacaremos obras como teoria no nacionalismo galego (1920)ou tamen o artigo nós os inadatados ou mitteleuropa publicada en 1934 neste volume se reunen diferentes colaboracions publicadaas de forma intermitente en Nós e froito dunha viaxe que risco realiza o autor en 1930 por centroeuropa,o texto tratara sobre as novelas correntes sociais e modas de europa,onde se nos presentara de forma humoristica e ironica a deshumanizacion da cidade
 
R.otero pedrayo:cultivou todos os xeneros literarios,destacou como orador e como colaborador habitual en multiplos xornais,ademas otero foi poeta,ensaista,dramaturgo,xeografo e historiador,ademais tivo un constante empeñ por la narrativa.na poesia de otero descatcamos bocarribeira e un volume que reune versos de otero pedrayo,outro é versos para ler e queimar e alguns poemas reunidos na escolma da poesia galega III.respecto o teatro o autor compartira cos membros das irmandades da fala o interes por crear un teatro nacional,non obstante cultivara un teatro mais para ler que para ser representado.mais tarde en 1828 publica a lagarada esta peza e unha das mais representadas,trata un drama rural,o asasinato dun labrego vello e rico como resultado dun enredo de amores,que significara un paso na dramaturxia galega,apegada ata enton ás formulas do teatro realista,ao introducir digresions liricas e elmentos escenicos de raiz simbolica.no ano 1934 r.otero pedrayo traballa nunha serie de pezas que hoxe coñecemos como teatro de mascaras ideadas ao xeito do teatro da arte como os vellos non deben namorarse composta por castelao,ademais do texto cobran importancia a coreografia,as mascaras,a musica...mais tarde na etapa da posguerra destacaremos entre outras obre de otero o desenganado do prioiro.o ensaio xunto coa novela será o nucleo fundamental da sua produccion e no que verteu toda a sua erudicion,ademais cutivou moutas tematicas como o ensaio xeografico,os libros de viaxes ode encontramos obras como pelerinaxes ou por os vieiros da saude ou a evocacion biografica de diferentes persoeiros,alguns compañeiros galeguistas falecidos no ano 36 ou que foron exiliados.destacamos no ensaio ensayo historico sobre la cultura gallega o cal non esta escrito no galego posto que esta dirixido a un publico que non é galego,neste ensaio vainos describindo a fisionomia da nosa terra e a evolucion da nosa cultura en pax de acendido lirismo.otero pedrayo traballou sobre todo na narrativa,co caracter eclesiastico da novela contemporanea permitialle a otero mesturar nun mesmo texto o lirismo e a erudicion,evocacion paisaxistica e sintese historica,intuicion analitica para retratar unha determinada realidade social con subxetivismo.en otero pedrayo encontraremos tres tipos de novela la NOVELA HISTORICO-CULTURAL:esta novela trata o historicismo e a evocacion cultural as cales predominan por riba da accion novelesca,otero en galego publicara novelas como a romeria de Xelmirez esta novela converte a xelmirez en emblema da puxanza e relixiosa de galicia mediaval e da sua vocacion europea a traves do camiño de santiago,outra novela que destacamos e fra vernero esta novelas nos ofrece unhas ideas sobre un percorrido pola europa entre os s.XVIII e comezos do XIX che de referencia culturais ao ambiente do romanticismo europeo.N.HISTORICO-REALISTA:esta novela estra compsota por relatos que conforman un nucleo homoxeneo  tanto porlo seu ambiente historico que recrean(o proceso de decadencia da fidalguia e os bruscos cambe tradicional no marco da galicia rural nos anos cetrais do seculo XIX o periodo de transicion ao XX)como pola sua tematica.a trama destes relatos e moi elaborada e os persoaxes posuen certa psicoloxia,mentres que na n.h-culturista eran simples soportes paa a expresion da ideas.en canto o 1º relato curto publicado por otero en 1925 o cal se chama mantelas,home libre xa pdemos apreciar o tema do home vinculado co mundo rural con protagonistas da paisaxe,outro relato curto o purgatorio de D.Ramiro posue unha tematica esotérica,moi apreciada polos persoaxes de Nós,no cal ten como protagonista un esqueleto.mais tarde en 1928 publica a sua 1ªnovela chamada os camiños da vida,esta novela esta formada por 3 partes"o señor da terra","A maorazga","o estuddante",tamen se nos presenta a decandencia das familias fidalgas do Antigo Rexime,na cal a sua posicion dependia da posesion das terras,eran ademais incapaces de adaptarse aos cambios que se produciron na sociedade da eopca,e nas 2 ultimas partes se nos presenta un modelo de fidalguia furta,intelectual e que se encpntra unida ao galeguismo.logo noutros relatos contos do camiño e da rúa se nos recrea o mundo rural galego,principalmete en "o fidalgo","a criada" ,entre a vendima e a castiñeira e nas novelas o mesón dos ermos, e o señorioda reboraina,encontraremos un predominio do enfoque ironico coa que se pecha o ciclo fidalgo.nestas obras encontramos trazon en comun son:concepcion da novela como un ensaio novelado,xogo de contraste maniqueos(mundo rural/urbano,o ben/o mal...),persoaxes arquetipicos los cuales representan en moitas ocasions unha clase social e a paisaxe a cal se converte en moitas ocasions en prtagonista on exhautivas descripcions realistas e relacionada simbolicamente xoa historia.N PSICOLOXICA,DE INTROSPECCION estas novelas constituen unha cronica de contemporaneidade e otero,das 1ª decadas do XX onde incluso se aproveotan elementos autobiografico,na novela escrito na néboa aparecenos un mozo fidalfo Adrian Solovio o cal esta preocupado polo cultivo da sua personalidade intelectual incluso amis que do goberno da sua facenda.no ano 1930 otero publica a novela vidas nos paralelas e unha novela breve.unha das novelas psicoloxicas mais destacadas do autor e arredor de si onde se nos trata un conflicto interno do prtagonista,Adrian salovio servele ao autor para facer unha refleion sobre a sua propia conversion do galego,adrian xa maior sente a necesidade de buscar un sentido da sua existencia na terra,para iso viaxa a madri,toledo...e europa pero mesmo asi nin coa cultura castela nin coas grandes urbes europeas poden resolver ese conflicto pola sua existencia,logo no porto de Amberes,en Belxica ons cantares duns mariñeiros galegos provocan en adrian unha revelacion dun recordo da sua terra(galicia se lle presenta como unha descuberta que enche de sentido a sua vida e a partir disto adrian dedica os seus dias a comprendela e a loitar pola sua liberacion.no ano 1935 aparece develar esta novela innovadora e caracterizada polo fragmentismo,o protagonismo multiple e o simultaneismo
castelao:coincidira con outros membros do grupo nós  no seu compromiso con galicia e en buscar a orixinalidade ou o polifacetismo,castelao foi artista plastico,politico,escritor... a obra plastica e literaria de castelao debe ser entendida como un todo.tanto a escrita como os debuxos de castelao posuen unha estetica baseada no compromiso,o humor ironico,o didactismo e a sinxeleza expresiva,conseguindo de este modo productos de grande orixinalidade.parte da obra de castelao sera desenvolta no exilio,sendo en bos aires onde estreara no ano 1941 a sua peza teatral os vellos non deben namorarse,e tamen onde publicara dous volumes do seu ensaio.sempre en galiza esta obra estara considerada a biblia laica do ancionalismo galego.en canto a narrativa de castelao iniciarase coa obra un ollo de vidrio. memorias dun esquelete este e un relato breve que recolle as memorias dun esquelete,ademais encontrarase narrada en 1º persoa,onde o seu protagonista dende o cemiterio e a traves do seu olo de vidro redactaranos as anecdotas dunha serie de persoaxes caracteriscos de galicia de principios de s XX,mostrandonos cousas parecidas as que se recollen no álbum Nós:o papel da muller traballadora,o fracaso da emigraciono caciquismo...O 1º volume de cousas sera publicado no ano 1926 e o 2º volume no ano 1929,esta obra recolle unha serie de relatos onde se combinan o debuxo(presentacion)e texto(desenvolvemento narrativo),tamen de sintetismo,a combinacoin de tecnicas da literatura oral con procedementos innovadores e a union de formas xenericas variadas,encubertas nun formato narrativo.por outro lado no contido desta obra cousas constitue unha interpretacion do pobo galego,a traves de evocacions de persoaxes arquetipicos e actitudes paradigmaticas da colectividade galega,en camto os persoaxes estara composta por persoas das clases populares,mulleres,nenos,fidalgos en decadencia...mais tarde no ano 1934 aparece retrincos,son 5 contos autobiograficos onde se reflexionara sobre a construcion da identidade,a relacion entre arte e realidade,...os dous de sempre e a unica novela de castelao esta novela nos narra as peripecias de 2 persoasxes contrarios chamados pedriño e rañolas,estes teñen unha infancia decadente,tendo un importante transfondo ideoloxico e filosofico,en canto s persoaxes pedriño e un ser primario,que no ten un proxecto na vida,e un rapaz sen vontae,en canto a rañolas ten un orixe miserable,consigue un relativo exito vital pero o decatarse da sua loucura decide suicidarse.por outro lado pedriño consigue gañar o respecto da sua familia,con este fin ironico deixa na ambigüedadeo sentido moral da obra:que conducta adoptar,o de pedriño ou o de rañolas?

Entradas relacionadas: