Giza Aparatuak eta Funtzioak: Digestioa, Arnasketa eta Nerbio Sistema
Clasificado en Biología
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 2,81 KB
Giza Aparatuak eta Funtzioak
Nutrizio Funtzioa
Digestio Aparatua
- Funtzioa:
- Mantenugaiak eta energia eskuratzea.
- Deskribapena:
- Janaria digeritzen dugu, eta janariko mantenugaiak zeluletara iristen dira.
Arnas Aparatua
- Funtzioa:
- Gasak trukatzea.
- Deskribapena:
- Oxigenoa hartzen dugu mantenugaiak erretzeko; karbono dioxidoa botatzen dugu, kaltegarria delako.
Zirkulazio Aparatua
- Funtzioa:
- Hainbat gai garraiatzea.
- Deskribapena:
- Mantenugaiak, oxigenoa eta hondakinak garraiatzen ditu. Bihotza da motorra.
Iraitz Aparatua
- Funtzioa:
- Hondakinak kanporatzea.
- Deskribapena:
- Hondakinak kanporatzen ditugu, giltzurrunen eta maskuriaren laguntzarekin, baita izerdiaren bidez ere.
Erlazio Funtzioa
Nerbio Aparatua
- Funtzioa:
- Gainerako sistemak zaindu eta koordinatzea.
- Deskribapena:
- Nerbioen bitartez, gure burmuinak mezuak eta aginduak betetzen ditu.
Lokomozio Aparatua
- Funtzioa:
- Gorputzari eutsi eta mugitzea.
- Deskribapena:
- Hezurdurari eta giharrei esker, gorputzak eutsi eta mugitu egiten da.
Ugaltze Funtzioa
Ugaltze Aparatua
- Funtzioa:
- Izaki berriak sortzea.
Giza Funtzio Nagusiak
Giza funtzio nagusiak hiru dira:
- Nutrizio funtzioa
- Erlazio funtzioa
- Ugaltze funtzioa
Arnasketa eta Fonazioa
Arnasketaren Uneak
Arnasketak bi une ditu:
- Arnasbehera (Arnasa botatzeko unea): Birikak ondo hustu behar dira. Arnasa lasai eta mantso bota behar da, abdomeneko giharren laguntzarekin.
- Arnasgora (Arnasa hartzeko unea): Sudurretik mantso-mantso hartzen da arnasa, biriken barruraino. Era horretan hartzen bada arnasa, airea garbi eta tenperatura egokian iritsiko da birikietara.
Laringea: Fonazio Organoa
Laringea fonazioaren organoa da, hau da, ahotsaren organoa, eta mihiaren atzean dago. Barrualdea hutsa du eta eztula egitean mugitu egiten da.
Laringearen barrenean ahots kordak daude. Hauek irteten den airearekin mugitzen direnean sortzen dira soinuak.
Soinu hauek hitz egiteko baliagarriak dira. Bakoitzak ahotsaren tonua kontrolatzen du muskuluen borondatezko mugimenduen bidez, tonu altuak (agudoak) eta baxuak (grabeak) bereiztuz.
Gizonezkoek ahots korda luzeagoak dituzte. Emakumeek, berriz, ahots korda laburragoak izanik, ahots tonu altuagoa izaten dute. Haurren ahots kordak ere laburragoak dira, eta nerabezaroan laringearen eta ahots korden luzera aldatu egiten da.